Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
KsięgaławniczaStarejWarszawyzlat1453–1471(1472)
średniowiecznejWarszawyzostałypodjęteniemal40latpóźniej,w2000r.
zostałoopublikowaneprzygotowaneprzezAgnieszkęBartoszewiczwydaw-
nictwoAlbumciviumCivitatisAntiquaeVarsoviae6.
ŁawaStarejWarszawyijejsądywlatach1453–1471
ZarównolokacjaStarejWarszawynaprawiemiejskim,jakijejorgani-
zacjamiejskabyłyjużprzedmiotemstudiówidyskusji7.Miasto,któreswoje
prawaotrzymałonajprawdopodobniejnapoczątkuXIVw.,zaczerpnęło
formyustrojowezTorunia.Opierwszychdziesięcioleciachfunkcjonowa-
niaośrodkamiejskiegoniezachowałysięjednakżadnepisaneinformacje
źródłowe.PierwszymznanymzimieniawójtemwarszawskimjestBartło-
miejwystępującywaktachprocesupolsko-krzyżackiegoz1339r.8Ojego
bezpośrednichnastępcachnatymurzędzieniewielewiadomo9.W1408r.
książęJanuszIsprzedałwójtostwoStarejWarszawyPiotrowiPielgrzymowi.
PotomkowiePiotrasprawowalitenurząddo1458r.,kiedynastąpiłoprze-
jęciewójtostwaprzezHanuszaWilka10.Trudnojestprecyzyjnieokreślićczas
ukształtowaniasięławymiejskiejwStarejWarszawie,trzebajednakprzyjąć
zaprawdopodobnetwierdzenie,żeorgantenzacząłfunkcjonowaćrównocze-
śniezprzyjęciemprawachełmińskiego11.Najstarsza,niezachowanaobecnie
księgasąduwójtowsko-ławniczegorozpoczynałasięwpisamiz140912.War-
szawskaławaliczyłanajpierwsiedmiu,aodconajmniej1430r.dwunastu
6AlbumciviumCivitatisAntiquaeVarsoviae.KsięgaprzyjęćdoprawamiejskiegoStarej
Warszawy1506-1586,oprac.A.Bartoszewicz,Warszawa2000.
7ZnowszychopracowańwartowymienićartykułJ.Grabowskiego,Ustrójiorganizacja
władzStarejiNowejWarszawywepoceksiążątmazowieckich(XIV-XVIw.),DRocznikWar-
szawski”,36,2008,s.62inn.Podsumowaniedotychczasowegostanubadańdotyczącego
powstaniamiasta:PoczątkiWarszawy.Spojrzeniepo700latach,red.H.Rutkowski,Warszawa
2015;K.Mrozowski,PrzestrzeńiobywateleStarejWarszawyodschyłkuXVw.do1569r.
Warszawa2020.Osobnegoopracowaniadoczekałysiętakżeksięgiwytworzonewkancela-
riiStarejWarszawy:Z.Górski,KsięgimiejskiesądoweStarejWarszawy.Studiumdyploma-
tyczne.Toruń1978,Pracadoktorska,UniwersytetMikołajaKopernikawToruniu;idem,
MateriałpisarskiioprawyksiągmiejskichsądowychStarejWarszawy,w:ActaUniversitatis
NicolaiCopernici,HistoriaXVI,z.118,1980,s.117–132;idem,Organizacjakancelariimiej-
skiejStarejWarszawyisystempracypisarzymiejskich,DArcheion”,76,1983,s.19–36;idem,
Inwentarz,s.43–64.
8LitesacresgestaeinterPolonosordinemquecruciferorum,t.1,Poznań1890,s.92.
WzmiankiowójcieBartłomiejuzebrałaS.M.Szacherska,WójtowiedziedziczniStarejWar-
szawywXViXVIwieku,w:SpołeczeństwoPolskiśredniowiecznej.Zbiórstudiów,red.
S.K.Kuczyński,Warszawa1981,s.292–293.Podobnie:J.Grabowski,Ustrój,s.69–70.
9OnastępcyBartłomieja,wójcieKlemensie:S.M.Szacherska,Wójtowie,s.293–295.
10Szczegółowonatentemat:ibidem,s.295–312.
11TakstwierdzaJ.Grabowski,Ustrój,s.70–71.
12Z.Górski,Inwentarz,s.57.