Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
KsięstwoWarszawskie(1807–1815)
nadługopozostaćmiałakompendiumwiedzyoepoceokreślającymwdużej
mierzesposóbwidzeniajejprzezhistoryków.
MimoniewątpliwegozainteresowaniadziejamiKsięstwaWarszawskiego
wśródPolakówwdrugiejpołowieXIXiwpoczątkachXXwiekudziełoSkarbka
znalazłoniewielukontynuatorów.DowyjątkównależałJulianBartoszewicz,
któryjużw1867rokuopublikowałsyntetyczne,zkoniecznościskrócone,ujęcie
dziejówKsięstwaWarszawskiegowjednymztomówEncyklopediiPowszechnej
Orgelbranda.UkazującesięwpóźniejszychlatachksiążkiBronisławaZamor-
skiego,JuliuszaFalkowskiegoiBronisławaGebertabyłypracamipopularnymi,
zawierającymipodstawowykanonwiedzynatematKsięstwaWarszawskiego
ipopularyzującymitewątkizjegodziejów,któreuznawanozaszczególnie
ważnedlapodtrzymaniapatriotycznegoduchaispoistościwspólnotynarodo-
wej.KilkutomowedziełoFalkowskiego,stanowiące,zgodniezintencjąautora,
Dobrazyzżycia”–chronologiczneujęciedziejówKsięstwaWarszawskiego
wcałościniemalwypełnionecytatamizeźródeł,główniezpamiętnikówikore-
spondencji,niezwykleinteresującewlekturzeiwartościowejakozbiórrzadkich
lubnieistniejącychdziśtekstówźródłowych,niemiałozresztąambicjinauko-
wegoopracowaniatematu
3
.
Pewienwpływnapowściągliwośćwpodejmowaniupróbsyntetycznychujęć
dziejówKsięstwaWarszawskiegomogłymiećrównieżtowarzyszącabadaczom
świadomośćwielościperspektyw,którenależałobyuwzględnić,tworząccało-
ściowyobrazepoki,orazprzekonanie,żewiększośćznichtoobszarynadalsłabo
zbadane.Jeszczew1900rokunaIIIZjeździeHistorykówPolskichSzymon
Askenazystwierdził,żekoniecznejestzintensyfikowaniebadańnadokresem
porozbiorowym,konkludując:DPowiedzmykrótko:wznaczeniuściślenauko-
wymhistoriaKsięstwazarównowewnętrzna,jakidyplomatycznapozostaje
jednąwielkąniewiadomą”
4
.Zgłoszonyprzezhistorykapostulatzostałwdużej
mierzezrealizowanywnastępnychdziesięcioleciachdziękiznacznejliczbie
opublikowanychwówczasmonografii,studiówiprzyczynkówdotyczącychróż-
nychaspektówdziejówKsięstwaWarszawskiego.Podejmowałyonenajczęściej
problemyuwarunkowańpolitycznychsprawypolskiejwepocenapoleońskiej
orazodtwarzałyprzebiegposzczególnychkampaniiiwojen.Ważnymipopu-
larnymkierunkiembadańbyłabiografistyka,opisującażycieidziałalnośćnaj-
ważniejszychpostacidziałającychwlatach1806–1815,politykówiwojskowych,
3J.Bartoszewicz,KsięstwoWarszawskie,[w:]EncyklopediaPowszechna,t.26,Warszawa1867,
s.529–544;J.Falkowski,ObrazyzżyciakilkuostatnichpokoleńwPolsce,t.1–5,Poznań1877–1887;
B.Zamorski,Polskaod1807do1815roku.Studiumhistoryczne,Lwów1870;w1890rokuZamorski
opublikowałweLwowiepodpseudonimemBrunoUbaldusbroszuręzatytułowanąWielkieKsięstwo
Warszawskie;B.Gebert,KsięstwoWarszawskie(wsetnąrocznicępowstania),Kraków1907.
4Cyt.za:A.Zahorski,SpóroNapoleonaweFrancjiiwPolsce,Warszawa1974,s.152.
