Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Częśćliteraturowa–wprowadzenie
15
Promieniowanieαjeststrumieniemjąderheluozasięguokoło25–120mm.
Cząstkitetracąenergię,przechodzącprzezpowietrzeczyinnyośrodek.Promie-
niowanieβjeststrumieniemelektronów,któremajązasięgkilkumetrów.Pro-
mieniowanieαmożebyćzatrzymaneprzezarkuszpapieru,natomiastpromie-
niowanieβprzezkilkamilimetrówaluminiumlubpleksi(szkłaorganicznego).
Promieniowanieγmanaturęfalelektromagnetycznychinajwiększąenergię
przydługościfaliponiżejjednejdziesiątejnanometra.Jesttopromieniowanie
bardzoprzenikliwe.Mogąjezatrzymaćdopieroodpowiedniejgrubościwarstwy
ołowiualbozubożonegouranu(czyliosłonywykonanezpierwiastkówciężkich
owysokiejliczbieatomowejZ)orazwarstwybetonuoznacznejgrubości.
Innymrodzajempromieniowaniajestpromieniowanieneutronowe,którenie
występujewnaturze.Źródłemtegopromieniowaniasąprzemianyjądroweza-
chodzącewreaktorachatomowych,atakżeprocesyzachodzącewcyklotronach
iinnychurządzeniachdoprzyspieszaniacząstek.Neutronysącząstkamiprzeni-
kliwymi,bezładunkuelektrycznego;wodpowiednichwarunkachmogąpowo-
dowaćreakcjejądrowe.Dzielisięje,wzależnościodprędkościienergii,na:
–neutronyprędkie,oenergiiwiększejod1MeV,
–neutronytermiczne,oenergiimniejszejod1eV,
–neutronyepitermiczne,oenergiiwiększejod1eVimniejszejod1MeV.
Neutronyprędkiesąotrzymywanewreakcjachjądrowychpodczasbombar-
dowaniaróżnychjąderatomowychcząstkaminaładowanymilubkwantamiwy-
sokoenergetycznegopromieniowaniagamma(γ);powstająonerównieżwpro-
cesachrozszczepieniająderatomowych.Spowalnianewodpowiednisposób
neutronyprędkieznajdujązastosowaniewreaktorachjądrowychwcharakterze
neutronówtermicznych.
Neutronynieprzyczyniająsiębezpośredniodojonizacjimaterii.Jednakna
skutekichoddziaływaniazatomamimaterii,przezktórąprzechodzą,powstają
różnerodzajepromieniowania(α,β,γiX),powodującejonizację.Strumienie
neutronówsąrozpraszaneiabsorbowaneprzezwarstwybetonu,wodylubpara-
finywwynikuróżnegorodzajuprocesówzachodzącychmiędzyneutronami
ajądramiatomowymi–przykładowo,foliaogrubości1mm,wykonanazmeta-
licznegokadmu,absorbujeneutronytermiczne,aleprzepuszczaneutronyepi-
termiczneorazprędkie.
Wpływpromieniowaniajonizującegonamaterięjestróżny,wzależnościod
jejrodzaju.Promieniowaniejonizujące,działającna:
•organizmyżywe–wpływananiedestrukcyjnieimożewnichpowodować:
–uszkodzeniasomatyczne,czyliwpływającenaprocesyodpowiedzialneza
utrzymanieorganizmuprzyżyciu,
–uszkodzeniagenetyczne,czylinaruszającezdolnośćorganizmudoprawi-
dłowegoprzekazywaniacechpotomstwu.
•materięnieożywioną–możepowodowaćwróżnychmateriałach(wtymbu-
dowlanych)następującezmiany:
