Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Odgeografiradyklanejdogeopolitykikrytycznej
Twórcypojęciangeopolitykakrytyczna”otwarcienawiązywalidota-
kichnurtówbadawczychjakteoriakrytyczna,postmodernizmipost-
strukturalizm,czerpiącwielezichtradycjibadawczej.Centrumbadań
uczyniononarzucanenamdominującesposobypostrzeganiaświata,
kształtowanewprocesachdyskursuspołecznego.Zadaniembadawczym
byłoukazaniestrategicznegoznaczeniawyobrażeńprzestrzennych.Przy-
jętozałożenie,żegeopolitykajesttechnologiąwładzy;narzuceniewiedzy
geograficznej(partykularnychsposobówopisywaniaświata)powoduje,
żeświatopisywanyzapomocądanychkategoriitraktujemyjakonnatu-
ralny”
,niedostrzegającprawdziwychźródełpochodzenianaszejwiedzy
iukrywającychsięzaniąinteresów.Uznano,żegeopolitykakrytyczna
dotyczydekonstrukcjisposobów,wjakipolityczneelityopisująirepre-
zentująprzestrzeń(miejsce)wrywalizacjiowładzę.Głównezadanieto
ukazaniemanipulatywnegocharakteruprzedstawieńprzestrzennych
iukazanieichukrytej,symbolicznejnarcheologiiwładzy”
.
Zwolennicygeopolitykikrytycznejpostulowaliredefinicjędotychcza-
sowychpojęćizakładali,żegeopolitykajestszerszymfenomenemkul-
turowym,niżjądotejporyrozumiano.Dlategoteżkrytycznepodejście
dogeopolitykipowinnobyćosadzonewanalizieikonfrontowaniungeo-
politycznychwyobrażeń”
,mitówiwiedzyosobieiświeciezewnętrznym,
funkcjonującychwramachpaństwa.Wychodzączzałożenia,żemyśle-
nieikoncepcjegeopolityczneniestanowiąanalizyobiektywnieistnie-
jącejrzeczywistościmiędzynarodowej,alesąinterpretatywnąpraktyką
społeczną,geopolitykakrytycznapowinnabyćbadaniem,wjakisposób
następujespołecznekonstruowanienaszejwiedzyoprzestrzeni,jakpo-
wstająrozróżnienia,takiejak:wewnątrz-zewnątrz,tutaj-tam,miej-
scowe-zagraniczne.Jesttozatempróbaustalenia,wjakisposóbtworzą
sięnaszeprzestrzennewyobrażenia,agłównymprzedmiotembadańpo-
winnastaćsiępolitykakonstruowaniaglobalnejprzestrzeniprzezdomi-
nującychintelektualistów,instytucjeorazzawodowychpolityków,czyli
tych,którzywpraktyceodpowiedzialnisązakształtowanienglobalnej
polityki”[ÓTuathailk1996:185].
Początkowogeopolitykakrytycznabyłaniczymwięcejjakpewnym
projektembadawczymikoncepcjąstudiównadpolitykązagraniczną
igeopolityką,rozumianymjakoanalizadyskursywna,októrejjedenzjej
najbardziejznanychprzedstawicieliGearóidÓTuathailpisał,jakooidei
dośćogólnieokreślającejkrytykiróżnorodnychgeopolitycznychdyskur-
sówipraktykcharakteryzującychnowoczesność.Jednocześniestanowi
65
