Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
ROZDZIAŁ1|Zabawawewspółczesnejrefleksjiteoretycznej
rzeczywistościdostanuosłabionego,zredukowanego,pozornego,wkierunkunna
niby”,wsferęzmyśleniaizłudnychposunięć.
Teoriazabawywtomieniniejszymstosujesiędoświatawwymiarzenajszer-
szym,kierujemyuwagęnaliczneiwielorakiezdarzenia,wypełniająceprzestrzeń
kultury.Zakrestensprawia,żeanalizaiwłaściwejejmetodyobejmujewszelkiefor-
myludyczne-tradycyjneiponowoczesne,wreszcieitepraktyki,któretylkowpew-
nychaspektachnależądokręguzabaw.Pomijaćichniemożna,gdyżstanowiąznacz-
nączęśćowegonuzabawionego”świata.Tymsamymzaproponowanenarzędzia
analizywinnystosowaćsiędonajszerszegokręguzjawiskludycznych.Tymróżnisię
przedstawionawopracowaniuteoriaobecnaodniektórychujęćbadawczych,wy-
wiedzionychznaukszczegółowychprzyrodniczych,humanistycznychczyspołecz-
nych.Teorietworzonewdomenietychnaukwychodząodwąskozakreślonegoze-
społuzałożeńipozostająkonkurencyjnewzględemsiebie,niekiedyniedopuszczają
innychrozwiązań.
Ujęciegier/zabawwperspektywiekulturowej,uwzględniającebogactwo
problematykiczłowieka,wymagapodejściawręczodmiennego.Trzebauwzględnić
wielośćwyznacznikówgier/zabaw,dostrzecichwagę,czegoniezapewniająjakie-
kolwiekwcześniejszeteorie.Niewykluczatowagibogactwaistniejącychteorii
gier/zabaw,oilerozpatrujemyichłącznąwartośćpoznawczą.Wglobalnympodej-
ściukulturowym,gdziezrozmysłemtraktujemygry/zabawyjakoobiektyngęste”
(wsensiezbliżonymdorozumieniaCliffordaGeertza),wieloaspektowe,teorieco
prawdaniesłużąwyznaczaniuichistoty,aledostarczajądyrektywopisu,schema-
tówitechnikwyjaśnienia,wzorcówheurystycznych,źródełinspiracjibadawczej,
jakiprzesłanekdokorektyosiągniętejwcześniejwiedzy.
Próbyteoretycznegoujmowaniazabawy
Teoriazabawywjejelementarnychpostaciachobejmujewielośćkoncepcji
idefinicji.Kilkanaścienajbardziejznaczącychteoriidawnychiwspółczesnych,
atakżenajnowszychujawniacechykonstytutywnezabawy,cechy,bezktórych
przestajebyćzabawą,astajesiępraktykąinnegotypu.Kluczowewypowiedziteo-
retyczne,ukazująceówkonstytutywnywymiarzabawy,zostałyprzypomniane
izestawionewnowszychstudiachludologicznych.Badanianadzabawąwszero-
kimsensie,czylinadformamizarównozabaw,jakigier,prowadzonebyływkilku
perspektywach-naużytekrefleksjinadsportem,wychowaniem,kulturą,życiem
społecznym,pedagogikąorazwielorakorozumianąantropologią.Syntetyczne
wejrzenienadorobekludologiiodstronysportuznajdujesięwpublikacjachWoj-
ciechaLipońskiegoiMałgorzatyJanowskiej7.Rozważanieistotyzabawywkontek-
7WojciechLipoński,Rochwistipalant.Studiumetnologicznedawnychpolskichsportówigier
ruchowychnatletradycjieuropejskiej,AWFwPoznaniu,Poznań2004;MałgorzataJanow-
ska,Przegląddefinicjizabawyorazteoriiwyjaśniającychichgenezę,nRocznikiNaukowe”
