Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
UNiemoże”,Umuszą”,Ubyłabyniemożliwa”łBezharmonizu-
jącejfunkcjiwspólnychidobrowolniepodzielanychwartości,na-
kazówinormprzypisanychdokonkretnychrólspołecznych(czyli
kultury)niesposóbwyobrazićsobiejakiejkolwiekformyuporząd-
kowanegożycia(czylisystemusamoczynniesięrównoważącego
iutrwalającego,trwałego,zachowującegotożsamość).Kultura
jeststacjąobsługisystemuspołecznego.WnikawUsystemyoso-
bowościowe”wtrakciezabiegówmającychskłonićjednostkędo
postępowaniazgodniezwzorcami(czylijestUinternalizowana”
wprocesieUsocjalizacji”),gwarantuje,żesystemUutożsamiasię”
zsobąsamym-Upodtrzymujefunkcjonowaniespołeczeństwa”
wjegorozpoznawalnejpostaci.
InnymisłowykulturawrozumieniuParsonsauniemożliwia,
aprzynajmniejczyniniezwyklemałoprawdopodobnym,zaistnie-
nieodstępstwodustalonychwzorów.Jestczynnikiemunierucha-
miającym,Ustabilizującym”dotegostopnia,żebezUawarii”kul-
turyjakakolwiekzmianawzorcajesttrudnadowyobrażenia,ajej
faktyczneprzypadkipozostajązagadkązpunktuwidzeniateorii
opisującejinercjęsystemu.Typidealnykulturyposługującysięka-
tegoriamiUkonieczności”iUzakazów”nieprzewidujemiejscana
zmianęgłębokozakorzenionychwzorców.Wyjaśnieniezmiany
byłozawszepiętąachillesowąParsonsowskiej(izarazemnajbar-
dziejautorytatywnej)wersjitradycyjnegoujęciakultury,niemniej
pozwoliłonawyraźniejszedostrzeżeniepodstawowejsłabościpo-
dejściakulturowo-antropologicznego.
Właśnietasłabośćrozwiałaostateczniewszelkienadziejena
zniesienieparadoksalnościtkwiącejwkulturzezasprawąrozdzie-
leniaobujejaspektówirozpatrywaniakażdegozosobna.Dziś
wteoriikulturydominujeinnycel(lubpełenrezygnacjikonsensus):
stawienieczołaparadoksowiwcałejjegozłożoności,wcałejambi-
walencjiumożliwianiaiblokowania,wolnościiprzymusu.
JakwprzypadkuwieluUnowych”ideiwteoriinaukspołecznych,
GeorgSimmelbyłtymmyślicielem,który-nadługoprzedchybio-
