Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nymizakończonymfiaskiemwysiłkiemParsonsazmierzającymdo
uniknięciaparadoksuprzezzredukowaniewizjikulturydojedne-
gozdwóchjejnieodłącznychaspektów-przewidziałdaremność
wszelkichtegorodzajupoczynańorazdostrzegłpotrzebęstworze-
niatakiejteoriikultury,którawyrażałabynaturalnąambiwalencję
jejegzystencjalnegowymiaruiniepróbowałabywyeliminowaćjej
nagruncieteoretycznymanibyjejniedeprecjonowała,uznającza
zwykłybłądmetodologiczny.
Simmelwolałmówićnieoparadoksie,aleotragediikultury.
Metaforynajpełniejoddającejtajemnicękulturynależało,jego
zdaniem,szukaćwświeciegreckiegodramatu,aniewlogicznej
konfuzji.Wegzystencjalnejmodalnościczłowieczeństwadocho-
dzidostarciamiędzydwiemapotężnymi,skonfliktowanymisiła-
mi:Usubiektywnymżyciem,nieustanniepędzącym,aleczasowo
skończonym,ajegotreściami,które,razstworzone,sąnierucho-
me,zachowującjednakbezczasowąważność.Pośródtegoduali-
zmumieszkaideakultury”(Simmel2007b,s.29).Tragediakultury
nabierarealnegowymiaruzasprawąbliskiegopokrewieństwaobu
adwersarzy.To,coUnieruchome,zachowującejednakbezczaso-
wąważność”,jestnastępstwemUnieustaniepędzącego,alecza-
sowoskończonego”-zakrzepłym,Uurzeczowionym”ślademauto-
ekspresyjnychdążeńtegodrugiego.NiczymElektraścierasięze
swoimrodzicielemtraktowanymjakoobca,wrogasiła.Emancypa-
cyjnedążeniezrodziłoograniczenia,niepokójobróciłsięwtrwa-
łość:niespokojnyikrnąbrnyduchtworzydlasiebiekajdany.
Mówimyokulturze,gdytwórczyduchżyciawydałpewnetwory,wktó-
rychznajdujeswójwyraz,formyswojegourzeczywistnienia,aktóre
następniewchłaniająwsiebieprzypływykolejnychfalżycia,nadają
imtreśćiformę,przestrzeńdziałaniaiład:naprzykładspołeczne
ustrojeidziełasztuki,religieiosiągnięcianaukowe,technikiiustawy
obywatelskieorazniezliczonailośćinnych.Aletewytworyprocesów
życiowychobjawiająosobliwąwłaściwość,żejużwchwiliswegopo-
wstaniadysponująstałymitreściami,któreniemająnicwspólnego
Wprowadzenie
27
