Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Gromkowska-Melosik,Z.Melosik(red.nauk.),Kulturapopularna:kontekstyteoretyczneispołeczno-kulturowe,
Kraków2010
ISBN:978-83-7587-579-9,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2010
18
Kulturapopularna:kontekstyteoretyczneispołeczno-kulturowe
większaniżwładzadominującychdyskursów32.Wtymkontekścietwierdzisię
jednak,że„postępowepolityki”,naktórezezwalasystem(ajednąznichjest
zgodanatworzenieopozycyjnychznaczeńpoprzezowoprywatne„nie”),defacto
potwierdzająpodporządkowanie.Dziękiuczynieniusystemuplastycznym
iotwarciuprzestrzenioporu„polityki”tewrzeczywistościwzmagająto,czemu
jakobymająsięprzeciwstawić.JakpiszeDoertheTetzlaff,„przemysłkulturowy
specjalizujesięwpopularyzowaniuiuprawomacnianiuformucieczkiodopresji,
którepowracająikreująwięcejtegosamego”33.
LansowanejprzezFiske’akoncepcjiemancypacji,którejźródłemjestoddolna
możliwośćizdolnośćdonadawaniaznaczeń,przeciwstawiasiędominującedys-
kursy„potężnychinstytucjiprojektowania,urynkowieniaireklamowania”.To
onewyznaczająwarunki,kryteriaiwarianty„semiotycznejproduktywności”na
poziomielokalnym.Podkreślasięwtymaspekciegłębokoustrukturyzowanąna-
turęźródeł,którestanowiądlaludzipunktwyjściadonadawaniarzeczywistości
własnychznaczeń.Ponadtosamazdolnośćdonadawaniaznaczeńjestwnierów-
nysposóbdystrybuowanamiędzyludzi.Opórmożemiećjakikolwieksenstylko
wówczas,gdyprzeciwstawiasiętymstrukturalnymograniczeniom34.Fiskewy-
różniawswoichpracachdwatypyoporuodpowiadającedwomformomwładzy
społecznej.Pierwszatowładzakonstruowaniaznaczeń,przyjemnościitożsamo-
ści;drugawiążesięzmożliwościamiwsferzekonstruowaniasystemuspołeczno-
ekonomicznego.Pierwszamacharaktersemiotyczny,druga–strictespołeczny.
Sąonezesobąściślezwiązane,choćfunkcjonująrelatywnieautonomicznie35.
Ituwłaśniepojawiasięproblem.DlaFiske’aistniejemożliwośćemancypacji
napoziomiesemiotycznym,nawetjeślipoziomspołeczno-ekonomicznyjest
„nienaruszony”.Małotego,uznajetegotypuemancypacjęzaźródłooptymizmu
ipostępu(możnapowiedzieć,że„wystarcza”mutegotypuemancypacja).Zkolei
dlakrytykówpoglądówFiske’aemancypacjasemiotycznastanowiformęeman-
cypacjiupozorowanej–przeniesieniaproblemówwalkispołecznejiwyzwolenia
wsferęprywatności.Ponadtouważająoni,żekształtemancypacjisemiotycznej
jestwyznaczonyinawetzaprojektowanydopewnegostopniaprzezwładzęspo-
łeczno-ekonomiczną.NiemawięcpodstawdodzieleniaoptymizmuFiske’a.
Chciałbymwtymmiejscuzwrócićuwagęnafakt,żeistotąwspółczesnejdo-
minacjijestprowokowanieizapraszaniepodporządkowanychdo„uzupełniania
niedokończonych”znaczeńzawartychwprzesyłanychimtekstachkulturowych.
Możesięzatemwydawać,żeodbiorcatekstuniemalwspółuczestniczywspra-
32S.Bordo,„MaterialGirl”...,op.cit.,s.277.
33D.Tetzlaff,MetatextualGirl:PatriarchyPostmodernizmPowerMoneyMa-
donna[w:]TeMadonnaConnection...,op.cit.,s.260.
34D.Morley,Television,AudiencesandCulturalStudies,London–NewYork1992,s.217.
35J.Fiske,Television...,op.cit.,s.316.
