Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
J.Drozdowicz,M.Bernasiewicz(red.nauk.),Kulturapopularnawspołeczeństwiewspółczesnym,Kraków2010
ISBN:978-83-7587-578-2,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2010
10
Wprowadzenie
silnegonaciskunapowszechnośćjejproduktówitymsamymichdemokratyza-
cję,rozumianąjakozniesieniewdyskursiekulturowymrelacjiwładzyidominacji.
Zdrugiejstrony,fenomenkulturypopularnejkojarzonyjestzobrazemkryzysu
kulturywysokiejizwiązanychzniąwartości.Tenpunktwidzeniazawierasię
częstowkrytycepostmodernistycznejfilozofiikultury,któraprzezpewienczas
współkształtowałatakżedyskusjęnatematkulturypopularnejijejzwiązkuzrze-
czywistościąspołeczną.JakwskazujeAlanSwingewoodwpracyTeMythofMass
Culture1,wspomnianepoczuciekryzysuispołecznejniemocywynikazosłabienia
wpływunajednostkiizbiorowościtradycyjnychautorytetów(np.religiaczyro-
dzina).Niezmieniatojednakfaktu,żekulturapopularna,jegozdaniem,niesta-
nowiżadnegozagrożeniadlakulturywysokiej,leczjestwyrazemautentycznych
potrzebkulturowejsamorealizacjiobecnejwkażdymspołeczeństwie.Dlategoteż
rozpatrywaniefenomenukulturypopularnejwkategoriachspołecznychpowinno
zawieraćwsobieimperatywswoistościjejcharakterujakozjawiskaspołecznego,
niezaśbyćprzykłademkulturowejpatologii.
Zpunktuwidzeniaprzedstawicielinurtukrytykikulturowej,awszczegól-
nościzestronyszkołyfrankfurckiej,wyłonieniesiękulturypopularnejjestbez-
pośredniąkonsekwencjąidoprowadzeniemdoskrajnościtezfilozofiioświecenia.
WujęciuMaxaHorkheimeraiTeodoraW.Adornakulturawspółczesnaskazana
jestniejakonastaczaniesięwstronębanałuimasowejreprodukcji,gdyżtendencje
tewynikajązmechanizmówstrukturyspołeczeństwzachodnich.Kontekstkapi-
talistycznegoukładuspołecznegowpływazatemnakulturowepoczynaniajedno-
stekigrupwtensposób,żesugerujezarównodyrektywy,jakinormykulturowe.
Kulturawspółczesna,utożsamianaprzezautorówDialektykioświeceniaztzw.
przemysłemkulturowym,jestprzesiąkniętakoncepcjąracjonalnościiprymatu
rozumu;takżekulturapopularnawpewnymsensieposiadaswojąwewnętrzną
racjonalnośćilogikędziałania.Zrozumieniefenomenumuzykipopularnejlub
wpływukomiksunakulturęamerykańskąpolegazatemnaprzejrzeniuzasad
iprawrządzącychtymizjawiskami,jakrównieżznaczeniunadawanemuimprzez
ludziprzezspołeczneużycie.
PodobniejakwprzedstawionymprzezUmbertaEcowImieniuróżylabiryn-
cieśredniowiecznejbiblioteki(gdziegłównibohaterowieodnajdujądrogętylko
dziękiznajomościznaczeńzawartychwkulturowejsymbolicetejepoki),człowiek
możeodnaleźćpewienporządekwlabirynciepopkultury,pozorniechaotycznym,
pozbawionymceluiprzerażającymswąrozległością.Odnalezieniewłaściwejdro-
giwtymlabiryncieznaczeńimetaforycznychodniesień,odszukaniemetajęzyka
obrazówmówiącychoinnychobrazachzależnejestodopanowaniaprzeznas
kodutegojęzyka.Imlepiejzaznajomimysięzezjawiskamipopkultury,tymle-
piejbędziemywstaniedokonaćjejanalizyzpunktuwidzenianaukspołecznych.
1A.Swingewood,TeMythofMassCulture,London1977.
