Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
Kształtowaniekulturypokoju,jakowyzwaniewspółczesności,stanowijeden
z
istotnych
obszarów
namysłu
nadbezpieczeństwem,jegopodstawami,
warunkamiutrzymaniaorazmożliwymizagrożeniami.Odwołującsiędoujęcia
bezpieczeństwawjegonajszerszejperspektywie,powiedziećmożna,żedotyczy
onocałokształtużyciaspołecznego,zeszczególnymuwzględnieniemkulturyjako
jegobudulca,azarazemznaczącejskładowej.Kulturawtedy,pojmowanajako
duchowo-materialnedziedzictwoludzkościstanowiswoistą,organicznątkankę,
wktórejzachodząprocesyrozpoznawania,ujawnianiainieustannegotworzenia
względnych
warunków
bezpieczeństwa,
bezpiecznej
egzystencji
zarówno
jednostek,grupspołecznychjakicałychspołeczeństw.Odwołującsiędo
złożonościidynamikikreowanejprzezczłowiekanaprzestrzenidziejów
rzeczywistości,podkreślićnależy,iżistotnymjejprzejawemiosiągnięciemjest
wypracowanierozumieniaitraktowaniapokojujakoszczególnejwartości,celu
dążeńpojedynczychludziicałychwspólnotludzkich.
Pokój–zperspektywybudowyiutrzymaniabezpieczeństwa–okazujesię
zatemkategoriąnośnąkulturyjakoludzkiegodziedzictwa.Pokójpojmowanyjako
celludzkichdążeńjestzarazempodstawąigwarantemutrzymaniawolnejod
zagrożeńinactuegzystencji.Podkreślićnależy,iżnamysłnadideąpokoju
obejmujezakresbadańzobszaruirenologiiipolemologii,gdziepierwszytermin–
gr.εἰρήνη-pokój–odnosisiębezpośredniodonamysłunadpodstawami,
znaczeniem,kształtowaniemiutrzymaniempokoju,druginatomiast,poprzez
greckiźródłosłów–πóλεμος-wojna–odsyłanasdobadańnadprzyczynami
iźródłamikonfliktówiwojen–jakoprzeciwwagi,ajednocześniewarunku
zrozumieniaistotypierwszego.
NawagęiznaczeniepokojuwskazywałImmanuelKant,formułując
znamiennąideęwiecznegopokoju–celuludzkichdążeńidziałań,którego
podstawamiuczynił:„zasadęwolnościwszystkichczłonkówspołeczeństwa”,
„zasadęzależnościwszystkichobywateliodjednegoprawodawstwa”,„ideę
powszechnejrówności”1.Zaskakującoaktualnewtymkontekściezdająsiębyć
słowaniemieckiegofilozofa:„Teraz,gdywreszciewzięłogórępoczuciewspólnoty
ludówidoszłodotego,żenaruszenieprawawjednymmiejscunaziemijest
przezwszystkichodczuwalniedostrzegane,ideaobywatelstwaświataprzestała
byćfantastycznymiprzesadnymrodzajemprawa,natomiastjestniezbędnym
uzupełnieniemniepisanegokodeksuzarównoprawapaństwowego,jakiprawa
narodówdopublicznychprawczłowiekawogóle,tymsamymwięcdowiecznego
pokoju,doktórego,możnasobietegojedynieżyczyć,nieustanniebędziesię
przybliżać.”2
Prezentowanamonografiastanowitedyprzyczynekdodyskusjiwokół
znaczeniaiwagikulturypokojujakojednegozistotnychogniw,czyteżwarunków
kształtowania
i
utrzymania
bezpieczeństwa
w
wymiarze
jednostkowym
ispołecznymwewspółczesnymświecie.Podkreślićnależyprzytymzłożoność
iwielorakośćtakpojętychpodstawbezpieczeństwa.Niniejszapracakoncentruje
sięwokółkilkuwyróżnionychobszarówżyciaiaktywnościczłowieka,mających
1Patrz:ImmanuelKant,„Wiecznypokój”,przeł.J.Mondschein,Toruń1992,s.10
2ImmanuelKant,„Owiecznympokoju.Zarysfilozoficzny”,przeł.F.Przybylak,Wrocław1995.s.52.
