Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Adrjan,Kulturaszkoły.Wposzukiwaniunieuchwytnego,Kraków2011
ISBN:978-83-7587-657-4,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2011
16
Rozdział1.Szkoła
1.1.Szkoławperspektywiesocjologicznej
Uźródełspojrzenianaszkołęwperspektywiesocjologicznejleżąza-
gadnieniadotyczącerelacjimiędzyjednostkąaspołeczeństwemorazkwestie
porządkuspołecznegoifunkcji,któreszkoławspołeczeństwiespełniabądźpo-
winnaspełniać.Tensposóbpatrzeniakoncentrujesięnapytaniach:jakiejest
miejscejednostkiwspołeczeństwie;jakieistniejązależnościmiędzyjednostką
aspołeczeństwem;jakiezadaniamajądowykonaniawobecspołeczeństwaorga-
nizacjebędącepośrednikiemmiędzyspołeczeństwemajednostką?
Problemedukacjitostaryproblempolegającynatym,jakprzystosowaćjed-
nostkędospołeczeństwawtensposób,byzachowaćwolnośćindywidualną,zara-
zemstabilnośćspołecznąisprawiedliwość(Monroe,cyt.za:Janowski,2003,s.22).
Należypodkreślić,żeproponowaneponiżejtrzyperspektywyspojrzeniana
szkołęsąjedynie„narzędziemheurystycznym”(Feinberg,Soltis,2000,s.16),
którepokazujesposobypodejściadozagadnienia.Niesątonatomiastrozdzielne
szkołymyślenia,któreodgórnieetykietująrzeczywistość.
Perspektywafunkcjonalizmu
ÉmileDurkheimskonstruowałiopisałsystemrelacjimiędzyjednostką
aspołeczeństwemorazwynikającezniegozagadnieniaporządkuspołecznego
imiejscewtymporządkuinstytucjispołecznych,takżeszkoły.Najważniejszą
ideąwposzukiwaniuźródełporządkuspołecznegobyłdlaniegoprymatspołe-
czeństwanadjednostką:„społeczeństworządzinami,ponieważjestpozanami
iponadnami”(Durkheim,cyt.za:Meighan,1993,s.256).Strukturaspołeczna
byłaprzezDurkheimatraktowanajakowyznaczniklosówjednostki.Jednostka
stawałasięnarzędziemwrękuspołeczeństwa:
[...]tospołeczeństwoszkicujewnasportretczłowieka,jakimpowinniśmybyć,
iwtymportreciewszystkieosobliwościorganizacjispołeczeństwasąodzwiercie-
dlone(Durkheim,cyt.za:Szymański,2004,s.55).
Tenportretzawierałcałośćwierzeńiuczućwspólnychobywatelomdanego
społeczeństwa,budowałkodeksktórykształtowałzasadyporządkumoralnego
itworzył„zbiorowelubpowszechnesumienie”(Durkheim,cyt.za:Meighan,
1993,s.257).Każdainstytucjaspołeczna,azwłaszczaszkoła,mazazadanieroz-
powszechniaćobowiązującysystemwartości,umożliwiającwtensposóbciągłość
społeczeństwa,które,wedługDurkheima:
[...]możeprzetrwaćtylkowtedy,jeśliwśródjegoczłonkówistniejedostateczny
stopieńjednorodności.Edukacjauwieczniaiwzmagatęjednorodnośćprzezwpa-
janiedziecku–odpoczątku–zasadniczychpodobieństw,którychwymagażycie
zbiorowe(Durkheim,cyt.za:Meighan,1993,s.257).
