Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Adrjan,Kulturaszkoły.Wposzukiwaniunieuchwytnego,Kraków2011
ISBN:978-83-7587-657-4,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2011
1.Teorieszkoły
organizowaniaczegoś(Tokarski,1980,s.533).Trzecieznaczenie,atrybutowe,
wskazujenacechęzwanązorganizowaniem(Koźmiński,2000).
Potrójneznaczeniepojęcianieodwracauwagiodfenomenuorganizacjijako
całości.„Organizacjatocałość,którejskładnikiwspółprzyczyniająsiędopowo-
dzeniacałości”(Zieleniewski,cyt.za:Koźmiński,2000,s.29),przyczympowo-
dzeniedotyczyspołecznejmisji,którąorganizacjamadospełnieniawotoczeniu.
Wopozycjidotakiegookreślenia,amożeraczejjakouzupełnienie,powstała
definicja:„organizacjatotakacałość,którasięprzyczyniadopowodzeniaswych
części”(Koźmiński,2000,s.29).Wtakiejperspektywiepowodzeniemacharak-
terosobistyidotyczyczłonkóworganizacji.
Organizacjajakocałośćmapewnąstrukturęwewnętrzną,którejodkryciejest
sednemicelemteoretycznychrozważań.Organizacjajest„ustrukturalizowanym,
czyliuporządkowanymwpewiensposóbsystememspołeczno-technicznym”
(Kast,Rosenzweig,cyt.za:Koźmiński,2000,s.30).Doelementówtechnicznych
należą:technologie,wyposażenie,maszyny,urządzeniaibudynki;natomiastdo
społecznych:ludzie,relacjemiędzynimiorazichsymbolicznewytwory,czylicele
iwartości,regułyistruktury.Wszystkieteelementysąpołączonewjednącałość:
organizacjajakosystemmusisięcharakteryzowaćpewnympoziomemspójności
iwzajemnegodostosowaniaczęści(Koźmiński,2000,s.30).
Szkołajakoorganizacjamieścisięwpotrójnymznaczeniudefinicyjnym.Jest
organizacjąwznaczeniuprzedmiotowym,czylijestobiektem,którymożnaod-
różnićodinnychzewzględunajegocechycharakterystyczne,jesttworzeniem
organizacjiwznaczeniuczynnościowym,awsensieatrybutowymmaokreśloną
strukturę,zorganizowanie:„bezspornieszkołajestorganizacjąspołecznąospe-
cyficznychcelachpedagogicznych”(Nowosad,2003,s.73).
Poszukującistotypojęciaorganizacji,GarethMorganposłużyłsięmetafo-
rami.Pokazałwielewarstw,płaszczyznczyodcieniorganizacji,przedstawiając
jąjakomaszynę,organizm,mózg,kulturę,systempolityczny,więzienie,trwałą
zmiennośćstanówczyinstrumentwładzy(Nowosad,2003,s.70).Każdazmeta-
foruwypuklałainnąstronęorganizacji.Organizacjajakomaszyna,bokażdazjej
częścipracujenarzeczcałości;jakoorganizm,bouzależnionajestodotoczenia,
któredostarczajejelementówniezbędnychdożycia;jakomózg,bojestcyber-
netycznymsystemem,któryuczyuczeniasię,samokontroliiwewnątrzsterowal-
ności;jakokultura,ponieważzawierawartości,normy,rytuały,którezarządzają
organizacjąiktóretworząjejkulturępracy;jakosystempolityczny,boistnieją
wniejkonfliktyinteresówiwalkaonie;jakowięzienie,boprzynależnośćdoniej
nakładapewneograniczenia,wzoryzachowańimyślenia;jakozmiennośćsta-
nów,bojejfunkcjonowaniecechujepewnadynamikawarunkującajejsamona-
kręcającysięmechanizmrozwoju;wreszcieorganizacjajakowładza,bojestona
narzędziemdominacjiiwyzysku,któreprzynosząjejczłonkomniechęćistres.
MetaforyMorganadotycząceorganizacjiznalazłykontynuacjęwmetaforach
szkołyzaproponowanychprzezDavidaTuohy’ego.Autoropatrzyłjemianem
25
