Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
I.Kulturawnauceostosunkachmiędzynarodowych
Waltzaijegonaśladowcówwimięelegancjiteoriisystemowejdoskrajności
doprowadziłzałożeniarealizmu,przyjmując,żepaństwasąfunkcjonalnienie-
zróżnicowanymijednostkami,któredążądomaksymalizacjiswoichużytecz-
ności.Użytecznośćdefiniowanojakopotęgę,zdolności,zasoby,państwamiały
zaśdążyćdoichzdobyciaograniczonejedynieahistorycznymiiakulturowymi
zmiennymi,takimijakgeografia,ichzdolności,zagrożenieoraztendencjado
unikaniazachowań,któremogązagrozićbezpośredniemuprzetrwaniu
9
.Wpew-
nymzakresiezałożenieoracjonalnymzachowaniuaktorówbyłocoprawda
ograniczane,naprzykładwpracachRobertaJervisa,jednakposługiwanosię
wówczasraczejkategoriamimispercepcjiiograniczonejinformacji,niebrano
natomiastpoduwagęgłębokichróżnichistorycznychikulturowych,któremogą
decydowaćowyborachdokonywanychprzezposzczególnychuczestników
stosunkówmiędzynarodowych
10
.Innibadacze,tacyjakGrahamAllison,także
stosującsiędoogólnychramteoretycznychzadanychprzezrealizm,niuanso-
waliniecojegozałożenia,wskazującnaorganizacyjneuwarunkowaniaprocesu
decyzyjnego
11
.Zastosowanieneorealistycznychramdoanalizypolitykizagra-
nicznejpaństwprowadziłodokonkluzji,żeniezależnieodpercepcjiorazuwa-
runkowańorganizacyjnychbędącywtymsamymmiejscu,czasieiroliludzie
wywodzącysięzróżnychkulturiukształtowaniprzezróżnenarracjehisto-
rycznedokonywalibyidentycznychwyborów
12
.Teoriastosunkówmiędzyna-
rodowych,któranajdynamiczniejrozwijałasięwStanachZjednoczonych,
obarczonabyłaamerykańskimetnocentryzmem.Zdanosobieztegosprawę
wpełnidopieropodkonieczimnejwojny
13
.
„Powrótkultury”doteoriistosunkówmiędzynarodowych
W1996roku,piszącospecyficechińskiegopodejściastrategicznego,
AlastairIainJohnstontraktowałkulturęjakozmienną,którejniesposóbpo-
minąć,izastanawiałsięnadzagadnieniamiużyciasiłydocelówpolitycznych
przezposzczególnepaństwa.Johnstonidziedalejniżniemaldwadzieścialat
wcześniejSnyderipisze,żeahistoryczne,„obiektywne”zmienne,takiejak
technologia,zdolności,poziomyzagrożeniaiuwarunkowaniaorganizacyjne,
odgrywajądrugorzędnąrolę,dopierobowieminterpretacyjnesoczewkikultury
nadajątymzmiennymznaczenie.Johnstonzauważa,żepojęciekulturystra-
9
B.BuenodeMesquita,TheWarTrap,NewHaven,CT1981,s.29-30,64.
10
R.Jervis,PerceptionandMisperceptioninInternationalPolitics,Princeton1976.
11
G.Allison,EssenceofDecision,Boston1971.
12
A.I.Johnston,CulturalRealism,StrategicCultureandGrandStrategyinChineseHistory,
Princeton1996,s.2-3.
13
J.S.Nye,S.Lynn-Jones,Internationalsecuritystudies:AReportonaConferenceontheState
oftheField,„InternationalSecurity”1988,t.12,nr4,s.5-27.
