Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozwijająckoncepcjęnarodujakowsplnotyokulturzeswoistej
iwyodrębniającejodinnychanalogicznychzbiorowościtrzebawięc
uwzględniaćwszelkiemożliweargumentywskazującenazmienność
zasadwyodrębnianiaiograniczaniaodrębnościposzczeglnychnarodw.
Tylkopierwotnegrupyetniczneniekomunikującesięzinnymize
względunanaturalnewarunkiizolacjisącałkowiciejednoliteiwyodręb-
nionepodwzględemkultury.Każdyrozwiniętynardbudujewłasną
iuważanązawłasnąkulturęwkontaktachzinnymi,zwłaszcza,alenie-
wyłącznie,zsąsiednimizbiorowościami.Odwzorowaniemtegoprocesu
jestsferaprzyswojeniaiadaptacjikulturodmiennychodgenetycznie
własnej,zaznaczonanaprzedstawionymwcześniejdiagramie.
Wewszystkichwymienionychsystemachkulturydokonująsię
wielostronneprocesydyfuzjikulturowej,alesąteżgraniceseparująceod
sferycałkowicienieznanejiniemożliwejdopoznaniaalbopotencjalnie
dostępnej,jednakodrzucanejzrżnychwzględw.Międzykulturowe
relacjezależąwpewnymstopniuodstosunkudozbiorowościbędących
nosicielamiinnychkultur.Niejesttojednakzależnośćjednoznaczna.Na
przykładchrześcijańskienarodyśredniowiecznej,awczęściipźniejszej
EuropymanifestowałynegatywnystosunekwobecŻydw,choćchrześ-
cijaństwozapożyczyłoodnichwieledoniosłychdlasiebieelementw
kultury.NegatywnemustereotypowiNiemcwwPolscetowarzyszyły
licznezapożyczenia,należącegłwnie,aleniewyłączniedopozasym-
bolicznejsfery.Kultura,azwłaszczaliteraturapolskadobyRomantyzmu
przejęławielezRomantyzmuniemieckiegoiangielskiego,zdrugiejzaś
strony—wielemotywwkulturyukraińskiej,ktretwrczorozwijała,
akulturaukraińskawchłaniałaliczneelementyiinspiracjezkultury
polskiejprzyjednoczesnymstosunkuwrogim,aprzynajmniejpełnym
obaw,iświadomościkonfliktupoobustronach.
Wielkazłożonośćproblematykinaroduilicznejejniejasnościnie
mogąusprawiedliwićanijejwykluczeniazrozważańaniupraszczania
przezrygorystycznedefinicjenaroduzmierzającedozamknięciasamego
zjawiskawwąskichgranicachhistorycznychimerytorycznych.Przeko-
nanieoefemerycznymcharakterzenaroduniepotwierdzasięuschyłku
XXw.,przyjęciezaśteoriijegopźnej,dopierodziewiętnastowiecznej
genezynieprzyczyniasiędorozumieniatakżewspłczesnychspraw
narodowych.Przekonanietoprowadzidostereotypowegoujęcianarodu
wbrewintencjomreprezentantwtakiegopoglądu,ktrzyskądinądsą
skłonnizwalczaćstereotypynarodowejakowyobrażeniapotoczne.
40