Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
naresztęświatajeszczesięnierozpoczął,aświatbyłschronieniem
dlanieporównywalniewiększejkulturalnejróżnorodnościniżmato
miejscedzisiaj.Niktjeszczenieośmieliłsiętwierdzić,żeprzewaga
militarnaoznaczatosamo,coprzewagakulturowa.
ChinywczasachYuanwubyłyusianewielkimiskupiskamimiej-
skimi,którestanowiłyośrodkiadministracji,handluorazwysokiej
kultury.Siećoficjalnieuznanychbuddyjskichinstytucjifunkcjono-
waławcałymkraju.Dawnapolitycznafilozofiakonfucjanizmuzo-
stałapodwpływembuddyzmuożywionaizmodyfikowana.Również
taoizmprzyjmowałnoweformy,uderzającozbliżonedozen.Chińska
sztukailiteraturawczasachdynastiiSongosiągnęłabezprecedensowy
poziomjasnościielegancji.
Istniałorównieżjednakwieleproblemów.Wybuchałysporadyczne
powstaniachłopskiejakoformasprzeciwuprzeciwkorosnącejnie-
równościwpodzialedóbr.Frakcjareformatorówwcesarskimaparacie
władzystanęładonierównejwalkizelitąposiadaczyziemskich,
ponoszącdotkliwąklęskę.Chociażradzącysobiezzadaniemtrzyma-
niachłopstwawryzach,rozdętywojskowyestablishmentmiałwłaśnie
sromotniepolecwwalcezestosunkowonielicznymibarbarzyńskimi
najeźdźcami.MimochwilchwałyświatdynastiiSongwChinachbył
wszystkim,tylkoniespokojnąoaząfimądrościWschodu”,jaktolubią
sobiewyobrażaćniektórzywspółcześniludzieświatazachodniego.
Zuwaginaogromnąhistorycznąodległość,jakodzielinasdzisiaj
odczasówdynastiiSong,tymbardziejniezwykłejest,wjakbezpo-
średnisposóblistyYuanwukomunikująsięznamiwuniwersalnych
kwestiachżyciawmądrości.
Byćmożebłędnieprzeceniamyróżnicepomiędzynamialudźmi
żyjącymiwinnychczasachimiejscach.Technologiczneróżnice
środowiskowesąoczywiste.Jednakzarównowtedy,jakiteraz,ludzie
wikłalisięwsweuwarunkowania,kierowaninadziejamiilękami,
pragnącsprostaćstawianymprzezspołeczeństwocelomiosiągnąćgo-
dziweżycie.Czyżpostrzeganiewiększościznaswdzisiejszychczasach
niejestwciążopartenapojęciachtakichjakjaiinni,zyskistrata,
miłośćinienawiść,pożądanieiniechęć?Czyżnieprzyjmujemy
automatycznie,żeteprzeciwieństwaodzwierciedlająobiektywnąrze-
czywistość,któraniepozostawianamwtejkwestiiżadnegowyboru?
