Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Józef:–Aleojciecsamniewie...Niedomyślasię?
Doktor:–Niechpanbędziespokojny,pacjenciniedomyślająsię,nie
mogąsiędomyśleć...1
Skoropacjenciniedomyślająsię,boniemogąsiędomyślaćbyćmoże
takżeJózefprzybywadotejkrainygrobówjakozmarłydoKrólestwaZmar-
łych?Czywszystkojużsiędokonało?
InawetjeśliwidzzaznajomionyzproząSchulzanieprzyjmieperspek-
tywyostatecznegozakończenia,wiedząc,iżnaprzestrzeniżyciowegorytmu
powielokroćdokonująsiępowrotydodzieciństwa,młodości,dojrzałości,
akażdyetapnieubłaganiekiedyśkończysię,oswajającnasześmiercią.
nJa”dzieckaobumiera,abymogłonadejśćnja”młodzieńca,aleniejestto
śmierćcałkowita.WSanatoriumpodKlepsydrąnicnieumieradokońca.
Wegipskiejmitologii,doktórejnawiązaniawprowadzaSchulz,życieiśmierć
sąprocesemciągłym:życierodziśmierćaśmierćrodziżycie.Cykltenuosa-
białydwanajpotężniejszebóstwaegipskiegopanteonu:bógsłońca–Re,któ-
rynocązstępujedokrólestwaumarłychibógciemnościiksiężyca–Ozyrys,
któryumieraizmartwychwstajewschodzącjakoRepostronieżycia(Tojest
Re,któryspocząłwOzyrysie.TojestOzyrys,któryspocząłwRe2).Ozyrys
jestzatemnietylkowładcązaświatów,alebogiemwyrażającymzwycięstwo
życia,symbolemodrodzeniaizmartwychwstania.
Jednakpytaniaoabsolutnykreswciążtowarzysząprezentowanym
zdarzeniom,nicwludzkimżyciuniewydajesiębyćbardziejostateczne
inieodwołalneniżśmierć,jakpogodzićtenfaktzfilozofiąpowrotów,zideą
zmartwychpowstania,takbliskąrównieżchrześcijaństwu?
Bohaterpatrzynaśpiącego,nieruchomegoojca,któryleżywmalut-
kim,ciasnympokoikunastarym,szpitalnymłóżku.Nadnimzawieszonajest
ogromnalampa,jejbuczenieitrupio-białe,zimneświatłoprzywodzinamyśl
samotnośćibezbronnośćczłowiekanasalioperacyjnej,takjakbypodlampą
należałosiędoinnegoporządku:bardziejprzedmiotowegoiwegetatywne-
goniżpodmiotowegoiludzkiego.Urządzeniekojarzysięztechnologicz-
niegenerowanympodtrzymywaniemżycia,przypominadoświetlanieroślin
wjakimśsztucznymśrodowisku.Pędyroślinposadzonezimąwszklarniach,
pozbawionenaturalnegoświatładziczeją,wyciągająsięwkrucheibladeło-
dygipragnączawszelkącenęuchwycićchoćbynikłepromienieiprzedłużyć
swojąegzystencję.
Ojciecwydajesięrówniekruchyiblady,zatrzymanypomiędzydwo-
maświatami,niewiemy,czyrozpocząłsię,czyjużdokonałprocesagonii?
1FragmentydialogówcytowanezfilmuWojciechaJerzegoHasazostaływyróżnionekursywą,jeśli
natomiastcytatpochodziztekstuBrunonaSchulzadodatkowozostałopatrzonypełnymadresembi-
bliograficznym(tytułutworu,rokwydania,strona).
2NapiswgrobiekrólowejNefertari–żonyRamzesaII.Por.JadwigaLipińska,MarekMarciniak,
MitologiastarożytnegoEgiptu,Warszawa1986,s.81.
14
