Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
70
Częśćpierwsza:Rodowody
słówDiotymy,jestteżpochwałąwznoszącejsię,wstępującejku
górze,sublimacyjnejsiłyErosa,którywspinasięodjednegociała
dowieluciał,odciałdoczynów,odczynówdonauk,odnaukdo
naukiopięknie,odnaukidokontemplacjiPięknasamego.Kiedy
ucztaosiągaswójpunktkulminacyjny,szczytsublimacji,wkra-
czanascenępijanypolityk-Alkibiades,zawiedzionykochanek
Sokratesa,któryjestwcieleniemnieharmonijnego,rozedrganego,
niezdrowego,cielesnego,pozbawionegosublimacjiErosa.Al-
kibiadeswypowiadaciągepitetówadresowanychdoSokratesa
nazywanegonnajszkodliwszążmiją”,nironistą”,nuwodzącym
satyrem”,aleteżnjedynymgodnymmiłościkochankiem”,nczło-
wiekiemniepodobnymdonikogo”.nWolnelibido”Alkibiadesa
przewrotniewychwalanzwiązanelibido”Sokratesa,alenuwię-
zionelibido”Sokratesamilczącokierujesiękunuwolnionemu
libido”Alkibiadesa.
PoprzezodwołaniedoksiążkiFreudaDowcipijegostosunek
donieświadomości,chciałbymodświeżyćnaszstosunekdozło-
żonejwizjierotykinaszkicowanejprzezPlatona.FreudwDow-
cipiepowiada,żejeślidowcipniejestcelemsamymwsobie,
wtedyoddajesięwsłużbędwóchtendencji:stajesięalbozłośli-
wy,tj.służyagresji,satyrzelubodparciuataku,alboobsceniczny,
tj.służyobnażaniuidemonstrowaniusprośności42.Obsceniczna
mowaekshibicjonistyAlkibiadesajestmowąsprośnościskiero-
wanądoSokratesa.Freudpowiada,żegdymowaobsceniczna
niewywołujewobiekcieatakupodnieceniaseksualnego,gdy
zamiastngotowości”pojawiasięwnuwodzonymobiekcie”nod-
parcie”,wtedymowasatyrycznastajesięcelemsamymwsobie,
nponieważcałyrozwójenergiiseksualnejzostajewstrzymany”
itaenergiamilczącotrwawczynności(mowie)wywoływania
podnieceniaiczerpierozkoszzpojawiającychsięoznakpodnie-
cenia43.Freudmówiwprost:moc,którautrudniaczywręczunie-
możliwiaczerpanierozkoszyzotwartejobscenicznościjestsiłą
wyparcia.Wyparcietotrzymaniezdalaodświadomości,niejako
winnymrejestrze,wodwodziecałychzespołówpodniet.Praca
42
S.Freud,Dowcipijegostosunekdonieświadomości,przeł.R.Resz-
ke,Warszawa1993.
43
Tamże,s.125.
