Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wTrattatodellapittura,któredopieroniedawnozostałowydanewcałości.Kiedyzgodziłsię
uciszyćtaksilnierozwiniętąusiebiezdolnośćanalityczną,jegowyobraźniapuściławodze
zniezrównanąswobodąiróżnorodnością.Wmiejscutejścisłejumiejętności,którazbytłatwo
przechodziwrutynę,znajdujemywzruszenie,fantazję,bogactwoioryginalnośćobrazów-
cechy,któretakwieleznaczą.JeśliLeonardonieznałpopularnychwspółcześnieformpisarskich
ouskrzydlonychiprecyzyjnychsformułowaniachczysztukikondensacjitreści,tojednak
oddziałujenanasjakimśtkwiącymwnimurokiem,magicznymrozbłyskiemgeniuszu.
Myślicielimoralistasąwnimsprzymierzenizpoetą.AforyzmyimaksymyLeonardatworzą
istnąskarbnicęwłoskiejmądrościczasówRenesansu.Sąoneinstynktownewpołączeniu
zewangelicznąłagodnością,nieskończonąsłodycząispokojem.Razradzinamzaniedbaćstudia,
którychrezultatyumierająwrazznami,innymrazemoświadcza,żektochcesięwzbogacić
wjedendzień,ryzykuje,żezarokzostaniepowieszony.Wymownośćniektórychinnychmyśli
dorównujejedynieichgłębi:nTam,gdziejestnajwięcejuczuć,będzieteżnajwięcejcierpienia”
oraznŁzypochodzązserca,aniezmózgu”.Ichociażprzemawiałprzezniegoczłowieknauki,
toktórymyślicielniebyłbydumnyztakgodnychpodziwusformułowań?
Jakoczłowieknaukirównieżzasługujenanaszpodziw.Niejestjużdlanikogotajemnicą,że
Leonardobyłuczonympierwszejpróby;żeodkryłdwadzieściapraw,zktórychjedno
wystarczyłobydozdobyciasławyprzezktóregokolwiekzjegonastępców.Oczymtakim
mówię?Wynalazłonnowoczesnąmetodęnaukową,ajegoostatnibiografSéaille
1słusznieuznał
gozaprawdziwegoprekursoraBacona.NazwiskageniuszytakichjakArchimedes,Krzysztof
Kolumb,Kopernik,Galileusz,Harvey,Pascal,Newton,LavoisieriCuvierwiążąsię
zodkryciamiowiększejsławie.Czyjestjednakktoś,ktołączyłwsobietakwielewrodzonych
talentów,ktownosiłtaknamiętnąciekawość,takprzenikliwążarliwośćdotylujakżeróżnych
dziedzinwiedzy?Alboktoinnydoznawałtakoświecającychprzebłyskówgeniuszu,odnajdując
nieznanedotychczaspowiązaniaróżnychrzeczy,któremożnabyłozharmonizować?Gdybyjego
pismazostałyopublikowanewcześniej,posunęłybynaprzódmarsznaukikurozwojowiocały
wiek.Niemożemywystarczającoubolewaćnadjegoskromnościąaninadrodzajemlęku,jaki
żywiłwobecdruku.PodczasgdytakmarnypisarzjakjegoprzyjacielFraLucaPacioli
opublikowałkilkapiękniewydanychtomówdrobnączcionką,Leonardoczytozdumy,czy
znieśmiałościnigdynieopublikowałanijednegowiersza.
1LéonarddeVinci,L‘ArtisteetleSavant,Paris,1892.
9
