Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KONTAKTYLEONARDAZANTYKIEM
Naśladowanierzeczystarożytnychjestbardziejgodnepochwałyniżnaśladowanie
rzeczywspółczesnych.
LeonardodaVinci
POCZĄTKOWYETAPKARIERYLeonardazbiegasięzostatnimwielkimzetknięciemsię
tradycjiantycznej(tradycjiŚredniowiecza)znowymduchemczasu.Ażdookołodrugiejpołowy
XVwiekumalarstwo,jeślipominąćmalarstwoszkołypadewskiej,szukałoinspiracji
wrzymskichwzorachjedyniedlaszczegółówstrojulubornamentu.Teraz,biorącprzykład
zsiostrzanychsztuk–architekturyirzeźby–dążyłodoprzyswojeniasobierzeczywistychzasad,
samejistoty,sztukiklasycznej.Botticelli,Ghirlandaio,aprzedewszystkimFilippinoLippistarali
siębezustannieopieraćswojefreskiiobrazynanaukach,któreczerpalikażdegodniadziękitej
armiiposągów,którychjakiśokazkażdegodniawychodziłnaświatłodziennewwynikucorazto
nowychodkryć.Wysiłkite,początkowodośćprymitywne,kilkalatpóźniejosiągnęłyswoją
kulminacjęwtriumfieklasycyzmupodsztandaremRafaelaijegouczniów.
JakLeonardorozumiałijaktłumaczyłobecnośćtegoczynnika,którycoraztrudniejbyło
pominąćiktórytaklicznymirozgałęzieniamiogarnąłżycieintelektualne„quattrocentystów”?
Napierwszyrzutokajesteśmyraczejskłonnizaprzeczyć,żeLeonardokiedykolwiek
odczuwałwpływklasycznychwzorców.„Tylkoon–mówiEugènePiot–byłprawdziwie
bezbłędnymmalarzem.Studiumnatury,nieokiełznaneprzezinnych,zaabsorbowanych
klasycznymiideałami,studiumprowadzonewsposóbciągły,staleiniestrudzenie,zawsze
iwszędzie,zwytrwałościąinieustępliwościąwłaściwąjemusamemu,ujawniłomuwszystkie
tajemnicepotęgiwsztuce,wszystkietajemnicewielkościifizycznegopiękna”.
Innykrytyk,mójnieodżałowanyprzyjacielAntonSpringer,jestniemniejpozytywny
wswojejocenie:„AksjomatLeonarda,żenaturajestprawdziwądomenąartysty,żestudiowanie
naturypowinnobyćzaszczepianenietylkojakonajlepsza,alejakojedynaprawdziwa
dyscyplina,zdeterminowałjegostosunekdoantykuizdominowałjegoosądhistorycznego
