Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
determinowanaprzezdziejowykontekstkulturowy.Tomiędzyinnymidlategozastę-
powaniestarychpojęć,wychodzącychjużzużycia,nowymizawszepoczątkoworodzi
pytaniaoichpotencjalnyrelatywizmkulturowyczyaspirowanątrafnośćznaczeniową.
Nowedefinicjezdrowiapsychicznegoinieodłącznychprzytymzaburzeńorazchoro-
bypsychicznejmusząbyćmodyfikowanewtakisposób,abywpasowywałysiędobrze
wbieżącykontekstkulturowydanejspołeczności,gdziemająbyćużyte.Bircherpro-
ponujewtymceluwłasnądefinicję,amianowicie:zdrowierozumianejakodynamicz-
nystandobrostanucharakteryzowanyprzezpsychiczny,fizycznyispołecznypotencjał
jednostki,któryspełniawymaganiażyciawspółmierniedojejwieku,kulturyorazoso-
bistejodpowiedzialności.Jeślipotencjałtenniejestwystarczającydospełnianiapo-
wyższychwymagań,stantakiokreślasięjakochorobę.Jednocześniestantenobej-
mujetakiepojęcia,jakchoroba,chorobowość,złystanzdrowiaczydolegliwości
(Bircher,2005).
Definicjazdrowiapsychicznegowielokrotniezmieniałasięnaprzestrzeniostatnichkilku-
dziesięciulat.Szczególniezauważalnajestjednakzmianapodejściaztegokoncentru-
jącegosięnadiagnozie,czyliDbrakuchorobypsychicznej”,namodel,wktórympod-
kreślasięwartośćpozytywnegofunkcjonowaniapsychicznego.Obecnieprzezdobrostan
rozumiesięstopień,wjakimdanajednostkaczujesiędobrzezsamąsobą,podczasgdy
terminchorobapsychicznaoznaczaobecnośćpatologii.W1948rokuŚwiatowaOrganiza-
cjaZdrowiazdefiniowałazdrowiejakoDpełnydobrostanfizyczny,psychicznyispołeczny,
aniewyłączniebrakchorobylubniedomagania”(WHO,1948).Wostatnichlatach
definicjatazostaładodatkowouzupełnionaosprawnośćdoDprowadzeniaproduk-
tywnegożyciaspołecznegoiekonomicznego”;podkreślonorównieżznaczeniewymiaru
duchowego(WHO,2011).
pojęciezdrowiapsychicznegoiseksualnego
18
Prawie30lattemuzaproponowanoteż,abyDdobrostan”lubDdobresamopoczucie”
iDchoroba”niestanowiłydwóchgranicznychbiegunówtegosamegokontinuum,lecz
dwieniezależneciągłości(Manderscheid,2006).Wtymmodeludobrostanrozumia-
nyjestwkonsekwencjibardziejjakostopień,wjakimdanajednostkaczujesiękomfor-
towoipozytywniewzględemsamejsiebie,przyczymobejmujeonzarównozdolność
doradzeniasobiezjejwłasnymiuczuciami,jakrównieżzpowiązanymiznimizacho-
waniami,włączającwtorównocześnierealistycznąocenęwłasnychograniczeń,roz-
wójautonomiiczyzdolnośćdoefektywnegoradzeniasobiezestresem(Manderscheid,
2006).Stojącwobecnichrównolegle,Dchorowanie”bądźteżDniedomaganie”oznaczało-
byzatemobecnośćchorobylubjejbrak,niezaśspolaryzowanerozumienieswoistego
Dantyzdrowia”.