Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Przesłankiliberalizacji
17
zmyrynkowe8lubquasi-rynkowe.Praktycznienieobecnajesttukwestiaprzesłanek
powstaniairozwojutradycyjnegomodelufunkcjonowaniasektorówsieciowych,
wtymtakżesektoraelektroenergetycznego9.
Zaprezentowanetukwestiedotyczącegenezyiprzebiegupierwszejfazylibera-
lizacjiobejmującejostatniądekadęXXwiekuorazoczekiwańzwiązanychzpełną
realizacjąwyjściowegopakietureformstanowiąniezbędnykontekstdowprowa-
dzeniawzasadniczywątekprowadzonejwtejpracyanalizy
.Wkońcowejczęści
rozdziałuwskazanowięcnatrzypodstawoweokoliczności,któresprawiły
,żeza-
częłynarastaćwątpliwościwobecliberalizacjiwkształcie,jakinadałytejkoncepcji
doświadczeniabrytyjskie,aktórybyłpowszechnieuważanyzarodzajstandardu
reformowaniasektoraelektroenergetycznego.
1.1.Przesłankiliberalizacji
Niejestłatwodokonaćsyntetycznegoprzegląduprzesłanek,którezłożyłysięna
rozpoczęcieważnegozarównowsensieteoretycznym,jakipraktycznymprocesu
rynkowejtransformacjienergetycznychsektorówsieciowych,zwanegotutajproce-
semliberalizacji10.Chodzioto,żenabierającyrozpęduwlatach90.procesliberali-
zacjiobjąłwielekrajóworóżnympoziomierozwojuorazospecyficznejdlakażde-
goznichkombinacjiuwarunkowań,któredoprowadziłynietylkodouruchomienia
tegoprocesu,aletakżewpływałynakształtreform,ichtempo,przebiegiefekty
.Nie-
wątpliwiejednakważnąrolęwprzypadkukażdegoznichodegrałprzykładpaństw,
którejakopierwszepodjęłytegorodzajureformy
.Ichprzykładnietylkostanowił
ważnąinspiracjęwzmacniającąwolępodjęciareformwkolejnychkrajach,aletakże
wdużymstopniuwyznaczałkierunekpracnadkoncepcjąreformiwefekcieza-
wartośćpakietureform.Zdzisiejszejperspektywyniezawszebowiemzdajemyso-
biesprawęzprzełomowego,wsensieekonomicznym,instytucjonalnymistruktu-
ralnym,charakterutegorodzajureform,cozatemwskazywałoby
,żewprzypadku
krajów,którejeinicjowały
,musiaływystąpićszczególnegorodzajuuwarunkowania
sprawiające,żeichpodjęciebyłomożliwe.
Wartozatemnajpierwuświadomićsobie,naczympolegałaistotategoprzeło-
mu.Liberalizacjaoznaczałazerwanieztradycyjnymidługowzasadzieniekwestio-
nowanym−zarównonagruncieteoretycznym,jakipraktycznym−modelemich
funkcjonowania11.Modelten,stosowanytakżewinnychsektorach,opartybyłna
chronionymiregulowanymwsposóbadministracyjnyprzezpaństwomonopolu
8
Wartopamiętać,żewUSAdoczasuukształtowaniasięmodeluregulacjistopyzwrotu(do
początkuXXw.)sektorelektroenergetycznyrozwijałsięwwarunkachrynkowejkonkurencji.
WsamymChicagowydanowówczas25koncesjinawytwarzanieenergiielektrycznej.
9
Szerzejnatentematw:Szablewski(2003).
10Kwestiaterminustosowanegodookreśleniaprocesuliberalizacji,czylirynkowejtransforma-
cjitychsektorów,będzieomawianawkońcowejczęścipunktu1.3.
11WewstępiedoksiążkiD.Helma(2003,s.2)poświęconejgenezie,przebiegowiinarastającym
wątpliwościomwobecliberalizacjibrytyjskichsektorówenergetycznych(elektroenergetycz-
