Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
WSTĘP
PodręcznikLiczebnikteśsięliczy!zostałopracowanyzmyśląocudzoziemcach
uczącychsięjęzykapolskiegojakoobcego,dlaktórychliczebniknakażdympoziomie
nauczaniajawisięjakonieprzyjazna,trudnawużyciuczęśćmowy.
Skomplikowany,pełenzasadzekiniespodzianekskładniowychświatpolskiego
liczebnikaprzysparzakłopotównietylkoobcojęzycznymużytkownikompolszczyzny.
Zdarzasię,iżnawetdladoświadczonychpedagogówosobliwezachowaniesięliczebni-
kównawszystkichpłaszczyznachjęzykowychmożebyćprzyczynąwieluwahańlub
nieporozumień.
Liczebnikztrudemwpisujesięwstrukturyjęzykowepolszczyznyzakodowane
wświadomościjęzykowejrodzimegoużytkownikajęzykapolskiego.Niewystarczyza-
temintuicjajęzykowa,abyrozwiązaćnasuwającysięproblem,czyteżwłaściwiewyjaśnić
wątpliwościobcojęzycznegoużytkownikapolszczyzny.Narzucającesiębezpośrednio
przekonanieooczywistościdanejformylubkonstrukcjizdaniowejmożeokazaćsię
mylneibłędne.Tam,gdzieintuicjajęzykowazaczynabyćułomna,rzetelnawiedzagra-
matycznazzakresufleksji(znajomośćform),jakrównieżpełneopanowaniezasad
składnitejkategoriigramatycznejstająsięczymśbezwzględnienieodzownym.
Wakademickichgramatykachopisowychrząddopełniaczowyiorzeczeniewlicz-
biepojedynczejuznajesięzanajbardziejznamiennecechyskładniowepolskiegoliczeb-
nika.Wpraktycedydaktycznejwewnętrznerozchwianieświataliczebnikapolskiego
(liczebnikitworząrównieżzwiązkizgodyzrzeczownikamiokreślającymi),częsta–
zwłaszczawjęzykupotocznym–wariantywnośćwstosowaniuróżnychjegoform,poja-
wianiesięmnogiegoznaczenialiczebnikaitd.,zmuszająstudentaobcokrajowcado
bezustannegoodwoływaniasiędosłownikówjęzykapolskiegobądźinnychźródełspe-
cjalistycznych,opracowanychprzezglottodydaktyków1.
Przytoczonepowyżejuwagisąbezpośredniopowiązanezogólnieznanymfaktem,
żerozwójtejszczególnejijednocześniesamodzielnejkategoriigramatycznejwjęzyku
polskimbyłnietypowyiniejednorodny.
Pozawskazanąpowyżejnietypowościąiniejednorodnościąliczebnikpolskicha-
rakteryzujesięciągłąorazwyrazistątendencjąewolucyjną.
Niedziwiwięckolejnyfakt,iżodlatwydawnictwapoprawnościowestarająsię
rozwiązaćnarastającezrokunarokwątpliwościnormatywnezwiązanezużywaniem
orazfunkcjonowaniemliczebnikówwstrukturachcodziennegojęzykawspółczesnego.
Jakwynikazkonfrontacjiwielusłownikówpoprawnościowych,słownikówwyrazów
kłopotliwychorazszczegółowychopracowańdotyczącychtejsamodzielnejkategorii
gramatycznej,funkcjonowanieliczebnikówwstrukturachjęzykowychnastręczałoiciągle
nastręczaniemałokłopotów2.
1KaletaZ.,Gramatykajęzykapolskiegodlacudzoziemców,UniwersytetJagielloński,Kra-
ków1995,s.251–264orazNagórkoA.,Zarysgramatykipolskiej,WydawnictwoNaukowePWN,
Warszawa1996,s.149–156.
2Zob.Bibliografia,s.251.PorównajrównieżrozważaniaG.Hentschelanatemattrudno-
ścifonetycznych,jakiestwarzająpolskieliczebnikiw:Językpolskiwświecie,PWN,Warszawa–
Kraków1990,zbiórstudiówpodred.W.Miodunki,s.327–330.
9
