Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Metodatawniektórychśrodowiskachnaukowychmożebudzićpewnekontrowersje,
alezpewnościąjestbardzostara,takstarajakpierwszepróbyjakichkolwiekprzeka-
zówhistorycznych.JużnajstarszyhistorykHerodotopisującwojnyperskie,posłużył
sięrelacjamiświadkówwydarzeń.Najczęściejmetodęoralhistorystosowanowówczas,
gdyźródłapisanemilczałylubniewielemówiłynajakiśtemat.Jednakwlatach30.mi-
nionegowieku,zinspiracjiprof.AllanaNevinsa4zColumbiaUniversity5,utworzono
pierwszyośrodeknaukowy,którygromadził,katalogowałibadałświadectwamówio-
ne,dotycząceważnychwydarzeńpolitycznych,społecznychikulturowych.Obecnie
naświeciedziaławieleinstytucjiopodobnymcharakterze,takżewPolscepowstają
placówkibadawczezajmującesięgromadzeniemikatalogowaniemtegotypuźródeł.
Metodęoralhistoryzastosowanobadająchistorycznąpamięćzbiorową,któraokazała
siębardzoważnawsporządzaniudokumentacjihistorycznejoHolocauście,jakrów-
nieżwbadaniachspołecznychdotyczącychwarstwoniepełnychprawachobywatel-
skich,jakprawarobotników,równouprawnieniekobietczywbadaniachnadkulturą
masową.Posługująsięniąsocjolodzy,antropolodzykulturowi,historycyipolitolodzy.
Dziękitejmetodziemożnarekonstruowaćlosynietylkoindywidualneczyzbiorowe,
aletakżetworzyćzbioroweportretypokoleniowelubśrodowiskowe.Możnawnich
odnaleźćindywidualneodczucia,związanezeświadomymofiarowywaniemprzez
aktywnychdziałaczyspołecznychwielulatwłasnegożyciawcelupoprawyogólnego
poziomużyciapublicznego.
Przedstawionamonografiapodwielomawzględamijestwyjątkowa,ponieważniepre-
zentujewyłączniewspomnieńipoglądówliderówpodziemianSolidarności”
,spisanych
poczterdziestulatach.Cytowaneprzeżyciaiopiniesprzedczterdziestulat,tonietylko
sferafaktografii,aletakżejęzyka,formywypowiedzi.Zmieniłasięprzecieżkultura,
takżekulturapolitycznaorazświadomośćpolitycznaspołeczeństwa.Poszczególniroz-
mówcyprzedstawiająmechanizmyprzemianpolitycznychiustrojowych,jakiedzięki
ichdziałalnościdokonałysięwPolsce,apóźniejwcałejEuropieŚrodkowo-Wschod-
niej.Bezichofiarnościichęcipodejmowaniaryzykatakogromnezmianypolityczne
niebyłybymożliwe.RolaliderówpodziemianSolidarności”jesttrudnadoprzecenie-
nia,ponieważtowyłączniedziękinimzwiązekpoodwołaniustanuwojennegomógłsię
odbudować,mógłpowstaćnanowoistaćsiępartneremdorozmówzrządemiwładza-
miPolskiejZjednoczonejPartiiRobotniczej(PZPR).Gdybyniepoświęcenieiwytrwa-
łośćnielicznejgrupyludzizpodziemianSolidarności”tzw.władzaludowaniemiałaby
4
AllanNevins(1890-1981)-amerykańskihistorykiznanydziennikarz.Zajmowałsię
historiąamerykańskiejwojnydomowejibiografiamiznaczącychprzedstawicieligospo-
darkiUSA.Byłtakżewybitnympropagatoremhistoriigospodarkiibiznesuorazgroma-
dzeniaibadaniahistoriimówionej.
5
ColumbiaUniversity-uczelniaamerykańskaodużymprestiżu,największawNowym
Jorku,jednaznajstarszychwUSA.Powstaław1754r.jakoKonig’sCollege.Obecnie
Uniwersytetobejmujewszystkiedyscyplinynaukowe,ajegobibliotekaposiadaponad
6mlnwoluminów.
11
