Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
PomysłnapisaniaksiążkioliderachpodziemianSolidarności”pojawiłsiępodkoniec
2018rokupodczasspotkaniawGdańsku,naktórymbyliobecninajważniejsiprzed-
stawicielezwiązku:KrzysztofPusz(gospodarzspotkania),BogdanBorusewicz,Zbi-
gniewBujak,ZbigniewJanas,JanLityński,BogdanLis,AdamMichnik,LechWałęsa
iautor.Dyskusjanatematprzemian,jakienastąpiływprogramieisposobachdzia-
łaniaNiezależnegoSamorządnegoZwiązkuZawodowegonSolidarność”poodejściu
nstarych”działaczypierwszejnSolidarności”
,zachęcaładozebraniamateriałówmó-
wiącychotym,żewłaśnietanielicznagrupanajbardziejoddanychopozycjonistów
utrzymałaistnienienSolidarności”ijejprzesłaniawnajtrudniejszymokresiestanu
wojennegoikilkunastępnychlat-działającwpodziemiu,gdyzagrożeniekaramiwię-
zieniaznaczniewzrosło,aodważnych,wiernychideałomzostałoniewielu.Zagrożenie
kilkumiesięcznymaresztemwładzestanuwojennegozamieniłynakilkuletniewię-
zienieiwtejsytuacjiniemaldziesięciomilionowarzeszaczłonkównSolidarności”po
wprowadzeniustanuwojennegostopniaładozaledwieok.0,5mln.BogdanLisopo-
wiadał,żegdyzapytałJoannęGwiazdę,czemuniechcedziałaćwpodziemiu,nawet
onaodpowiedziałamu:nNiechcę,bokiedyśzadziałaniewopozycjimogłamdostać
trzymiesiące,aterazdajądziesięćlat”1.
ZtakichipodobnychpowodównawetbardzoznanidziałaczenSolidarności”niezna-
leźlisięwtejksiążce-ponieważ,jakjejtytułwskazuje,dotyczyonawyłącznieliderów
podziemianSolidarności”
,którzyryzykowalidlaPolakówswoimżyciem,szczególnie
prowadzącdziałaniaprzeciwkowładzyiustrojowiwstaniewojennym,gdygroziły
najwyższekary.Listaosóbzasługującychnazaprezentowaniewtejksiążcebyładłuż-
szaizczasemzmieniałasięzróżnychpowodów.Jedenzliderówstwierdził,żejeżeli
niemanaliściemałżeństwaJoannyiAndrzejaGwiazdóworazKrzysztofaWyszkow-
skiego,toonteżniechcebraćudziałuwtymprzedsięwzięciu.Iniepomogłyargumen-
ty,żeprzecieżteosobywpodziemiuniedziałały.Wystąpiłyteżpojedynczeprzypadki
animozjiosobistychiuprzedzeń,nacoautorniemiałżadnegowpływu.Byłytakże
przypadki,żeosoby,którymzaproponowanoudziałwrozmowieizamieszczeniuich
wtakzasłużonymdlakrajuinarodutowarzystwie,odpowiadałyskromnie,żeniczego
takważnegoniedokonałyinieczująsięgodnedostąpieniatakiegozaszczytu.
Jednymzpowodów,któryskłaniałdopośpiechu,byłokilkadośćszybkoposobiena-
stępującychzgonówpotencjalnychbohaterówksiążki.Itak:31maja2017rokuzmarł
1
TakiwyrokotrzymałaEwaKubasiewiczwlutym1982r.wSądzieMarynarkiWojennej
zaudziałwstrajkuokupacyjnymwWyższejSzkoleMorskiejwGdyniwczasiestanu
wojennego.Prokuratorżądałmniej,bodziewięciulat.Wmaju1983r.zostałazwolniona
namocyamnestii,ale-jakwidać-jejwyrokdziałałodstraszająconawetnaczołowych
działaczynSolidarności”
.
8
