Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OMickiewiczowskim„ja”.Szkic
43
wszystko,cozkulturyizżyciaprzyswoilimłodziwilnianie.Tenboski
chaosidzietuażpoupojeniepoezją(iczasemwinem,miodem):
Uciszciesię!Niechpaństwonaustąppozwolą!
DziśdomnienanamowęmiałzjechaćApollo.
Hejże,pitonobojco!bożkuzłotocytry!
ZnidźsamiMuzyprzywiedźzasuperarbitry!
Otoichoczekujęzdusząupragnioną,
Zrozkaraczonąbramą,gębąrozdziawioną.
Dajcieminapegazimstąduleciećpuchu,
Wieszczegodajciełyknąćchuchuipodmuchu!
(I,439)
Imjednakdalejodfilomackichjambów,tymwiększapowagakształ-
towaniawiersza.WZimiemiejskiejtopopisformyierudycji,którysam
siebiezwycięża:
Którzysązszczęściempoufaliślepem,
Podtwójznakidą,królufaraonie,
Lubzręcznilekkimwykręcaćoszczepem,
Pędząposuknachwytoczonesłonie.
Agdynocciemnerozepniezasłony
Iszklannymświatłembłysnąkamienice,
Młodzież,dzieńkończącwesołospędzony,
Tysiącznąsaniąszlifujeulice.
(I,37)
Żywiołowośćfilomatyzmuistatycznośćklasycyzmujużjednakwtym
wierszusięścierają:zjednejflankiatakujeruch,światło,zabawa–aprze-
ciwtemuzdrugiejstająmitologia,strofa,porządek.Jakmożnasądzić,
wygrażywiołowość.TazaśodsłaniauMickiewiczaodrazukierunekpo-
znawczy–imetafizyczny.Jakiejestwięcfija”poGrażynie,Żywili,Dar-
czance?fiJa”Balladiromansów,IIiIVczęściDziadów,lirykówtakichjak
Euthanasia,Sen.ZLordaByrona,NowyRok.Myślz(JeanPaul)Richtera?Jest
onostanem,którypragniesamsiebieprzekroczyć.Jestrów-
nowagą,którachceekstremalnejpsychologicznejnierównowagi,bypo-
znać,odsłonić.Jestkulturowymnasyceniem(klasycyzmem),pragnącym
ficzegoświęcej”:mitu,symbolu,epifanii.Czerpiezfolkloru,zliteratury,
zprzeżyć(zpiekłazakochanejduszy).WyobraźniaMickiewiczaabsor-
buje,formujenieuformowanewnieformowalnecałości-części.Aleiona
samajeszczeniedokońcazostałauwolniona.
Sądzę,żedopieroSonetykrymskiestająsięprzełomem.Zapowiada-
jąNadwodąwielkąiczystą...,całąlirykęlozańską,prefigurująWidzenie.
