Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
HIPERTEKSTJAKONARZĘDZIEDZIAŁAŃARTYSTYCZNYCH
21
stemaktywnościodbiorcywkontakciezdziełemsztukiposługują-
cymsięnimiizwiększasięwrazzestopniemumiejętnościikom-
petencjiodbiorców(znajomośćoprogramowaniaiprogramowania)
orazmożliwościamitechnologicznymimediów29.Czytaniehiperteks-
tutorodzajinterakcji,polegana„naprzemiennejwymianieinfor-
macjimiędzyużytkownikiemakomputerem.Użytkownikwydaje
komputerowipolecenia,którychskutkimożenabieżącoobserwować
ipodejmowaćuzależnioneodnichdecyzje”30.Dobryhipertekstdaje
czytelnikowizłudzenie,żemożesięonporuszaćwsposóbcałkowicie
swobodny,zgodniezeswoimipotrzebami.
Pierwszeutworyliterackie,którenazwaćmoglibyśmywpełniin-
teraktywnymi,pojawiłysięjużwlatach70.XXwieku.Możnaza-
stanawiaćsięwprawdzie,czypowstałąw1976rokupierwsząteks-
towągręprzygodowąAdventure,którąnapisaliWilliamCrowther
iDonWoods,możnazaliczyćdogatunkówliterackich,jesttojednak
dośćpowszechnykłopotznowymigatunkowotekstamipogranicza310
Wtymsensiepierwszetekstowegryprzygodowestałysięważnym
etapemdlarozwojuksiążkielektronicznej.Komputerowątekstową
gręprzygodowąnazwanowtedy„powieściąinteraktywną”(interac-
tivefiction),gdyżtowłaśnieinteraktywnośćjestgłównąwartością
wpisanąwInternet.Itoonawyróżniasiećwśródinnychkanałów
komunikacji:
...największąróżnicąmiędzyprzekazemtelewizyjnymiSieciąjestklawia-
tura.Zajejpomocąludziemogąwyrazićwszystko(...).Tooznacza,żemię-
dzymnąapublicznościąmożenastąpićbardziejintensywneiosobistepołą-
czenie320
Użytkownikprzestałbyćpasywnymodbiorcą.Istniejąjednakróż-
nepojęciaistopnieaktywnościwpisanewhipertekstiużytkowanie
sieci,aniewszystkiemożliwościstwarzaneprzezoprogramowanie
musząbyćwykorzystaneprzezautora,czasemzaśtowłaśnieodbior-
cajeprzekracza,zmieniaprogramiingerujewtekst,choćniebyłoto
przewidzianeprzezprojektodawców.Interaktywnośćbywaprocesem
wielowymiarowym,angażującymfizycznie,emocjonalnie,czasemin-
telektualnie,społecznieisocjalnie.Wszystkieteaspektysąwpisane
29E.Wójtowicz,Netart,Kraków2008,s.20.
30Z.Płoski,op.cit.,s.167.
31PolskibadaczhipertekstuitwórcaznanegoportaluTechsty.plMariuszPi-
sarskiwskazuje,iżzgodniezeświatowąrecepcjąiteoriągatunkówmedialnych
należyjąuważaćzaprzykładnowegocyfrowegogatunkuliterackiego.
32DouglasDavis,twórcaprojektuTheWorld’sFirstCollaborativeSentence,za
E.Wójtowicz,op.cit.,s.19.
