Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
WSPÓŁCZESNYKONTEKSTKULTUROWY
stajesięzmianą,którejprzyswojeniewymuszawspółczesnacywili-
zacja.
Wrekonstrukcjiwspółczesnegokontekstustaramsiępołączyćdwie
perspektywy—bliską,tęktórątworzydwudziestoleciepoprzełomie
1989roku,oraztęnazwanąprzezFernandaBraudelaperspektywą
„długiegotrwania”.Uruchomionełącznie,obieteperspektywyma-
jąpozwolićnazauważeniezjawiskpowstającychnanaszychoczach
inausytuowanieichzarazemwprocesieprzemiandługoterminowych,
nazobaczeniemiejsca,jakiezajmująimogązająćwdoświadczeniach
współczesnych,nadtonazrozumienieichznaczeniawzachodzących
przemianach.
Literaturajakogłównasztukasłowapełniławkulturzewerbalnej,
wtymzwłaszczawkulturzepolskiej,społecznieakceptowaną,szcze-
gólnieważnąrolę.Takbyłoprzedewszystkimzpowodupodejmowa-
nychprzezpisarzykwestiiegzystencjalnych,azwłaszczaproblemów
ważnychdlabytuiświadomościnarodowej.Aletakbyłotakżeze
względunawłaściwościwerbalnegotypukulturyimożliwościtech-
nicznekrążeniatekstówpisanychidrukowanychwprzestrzenispo-
łecznej.Tasytuacjautrzymywałasięrównieżwwarunkachmonopolu
państwado1989roku.
Gwałtownyrozwójmediówsprzęgniętychzaudiowizualnymtypem
kulturysprawił,żewsprzyjającychwarunkachustrojowychitechno-
logicznychpowstałowieletekstówaudiowizualnych,akomunikacja
społecznaokazałasięcentralnąpraktyką.Dzisiajnietylemniejobec-
najestliteratura,ilezdecydowaniewięcejjestinnychtekstówkultury.
Natymwłaśniepolega,jaksięwydaje,głównazmianawpołożeniulite-
ratury.Podkreślamteżzaliczaniedoliteraturynowychsposobówwy-
powiedzi,wkraczanieformliterackichnanoweobszary.Dziękinowym
nośnikomkształtująsięnoweodmianyliteratury.Kręgiczytelnikówli-
teraturyzdająsięterazszerszeiliczniejsze,bardziejzróżnicowaneniż
kiedykolwiekwcześniej.
Pytam,dalej,osytuacjęmediów,którewdwóchdekadachpo
1989rokustałysiębardzoobecneipopularne.Jednocześnieniezyska-
łyspołecznegoprestiżu,zwłaszczawśródelit.(Wyjątkiemodtejregu-
łybyłyfilmyszkołypolskiejzlat1956/1957–1961/1963.)Wprawdzie
uznajesięichoddziaływanienażycieludzi,alejesttoraczejwopinii
krytykówwpływnegatywny,azmianywedługnichidąwzłymkie-
runku:conajmniejblokująbądźniszcząkulturę.Sąjednakprzesłanki
pozwalającenaformułowanieinnejopinii.
Staramsięrównieżuzasadnićprzekonanieofundamentalnejroli
językawkulturzewspółczesnej.Nasceniekomunikacyjnejdominuje
