Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wtenczyinnysposóbzakorzenionywrzeczywistościpozaliterackiej.Teksty
literackieczerpiąnatomiast,świadomielubnieorazzawszeselektywnie,zpa-
mięcikulturowej,przyczymistotnajesttunietylkotreść,leczteżiformajej
artystycznegowyrażenia.Wprocesieliterackiejkonfiguracjielementytreściowe
iformalnezostająprzetworzonewnową,imaginatywnącałość.Wzwiązkuztym
konfiguracjaliterackaniejestmimetycznymodzwierciedleniemrzeczywistości
pozatekstowej,leczproduktywnymtworzeniemświataprzedstawionego.Tekst
osiągajednakswojąpełniędopierowprocesierecepcji,wktórymczytelnikdzię-
kipoznaniualternatywnychświatówzmieniaswojeindywidualnepostrzeganie
światarzeczywistego58.
Podobniewidzizależnościmiędzyświatemrzeczywistymaprzedstawionym
MichaiłBachtin,któryuważa,żewprawdzieniewolnoichmylić,niemniejjed-
nakobazsobąściślepowiązaneorazstalenasiebiewzajemnieoddziałują:
dziełoliterackiełączysięzeświatemrzeczywistymigowzbogaca,aświatrze-
czywistyzeswojejstronywpływanaliteraturęzjednejstronywprocesietwór-
czym,zdrugiejpodczasrecepcjiprzezczytelników59.
WedługBirgitNeumannistniejądwiezasadniczeimplikacjeteoriiRicoeura
dlakulturoznawczonastawionegoliteraturoznawstwa.Popierwsze,analizafor-
malnatekstówpowinnabyćpołączonazanaliząpozaliterackichokolicznościich
powstania,ponieważtylkowtedymożnapokusićsięowypowiedzidotyczące
semantykizastosowanychtechniknarracyjnych.Podrugie,koniecznejesttakże
uwzględnienierecepcjiiznaczeniatekstówliterackichnatlespecyficznychdla
danejepokiobrazówrzeczywistościisystemówwartości60.Neumannzauważa
także,formypisane:literackie,religijnelubfilozoficzne,obokczynności,ry-
tuałóworazświadectwmaterialnych,pomników,głównymczynnikiemtworzenia
pamięciorazświadomościkulturowej61.
Wmomencie,gdymowajestopunktachwspólnychpamięciiliteraturoznaw-
stwa,należyzastanowićsięnadkoncepcjamipamięciwbadaniachliterackich.
PisząotymmiędzyinnymiAstridErlliAnsgarNünning,wyróżniającpięćza-
sadniczychkręgówtematycznych.Należądonichpamięćliteratury:wtekstach
literackichznajdująsięodniesieniadowcześniejszychutworów,gatunkijako
miejscapamięci:skonwencjonalizowaneschematygatunkówprzedmiota-
mipamięcizbiorowej,kanonihistorialiteraturyjakozinstytucjonalizowana
pamięćliteraturoznawstwaispołeczeństwa:poprzezpracekrytycznoliterackie
oraztworzeniekanonuliteraturoznawstwobierzezeswojejstronyudziałwtwo-
rzeniuiprzekazywaniupamięcikulturowej,mimesispamięci:pojęciezbiorowe
dlawszystkichformpamięciindywidualnejizbiorowejwtekstachliterackich,
literaturauwidaczniaprocesyorazproblemypamięciipamiętaniazapomocą
58Por.PaulRicoeur,Tempsetrécit,tom1,s.105–162.
59Por.MichaiłBachtin,Problemyliteraturyiestetyki,s.481–483.
60Por.BirgitNeumann,LiteraturalsMediumkollektiverErinnerungenundIdentitäten,
s.72–73.
61Por.tamże,s.50.
25