Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Nasiłowska,Literaturaokresuprzejściowego,Warszawa2006
ISBN978-83-01-14947-5,©byWNPWN2006
DlaczegotakbardzoobawianosięMiazgi?Widzianowniej
powieśćzkluczem,wktórejfikcyjnepostaciemająswojerealne
pierwowzory,asampisarzsportretowałsiebiejakoAdamaNagór-
skiego.PrzedewszystkimjednakMiazgawykorzystujemotywpol-
skiegowesela,który,nawiązującdodramatuWyspiańskiego,ma
charaktersymboliczny,stanowiopowieśćopojednaniustanów
iperspektywachzbiorowości.WMiazdzespoiwemakcjisąprzygoto-
waniadoślubu,którymapołączyćsferyartystyczno-intelektualneze
środowiskiemnowejwładzy.Ślubjednakzostajeodwołany,azamiast
weselaodbywasięorgia.Pojednaniejestniemożliwe,niemożliweteż
stajesięzbudowanieopowieściospołeczeństwiewstanierozpadu,
chaosuogarniającegowszystkiedziedzinyżycia.Otwarta,przyswaja-
jącaróżnetypywypowiedziformaMiazgijesttakżeodbiciem
diagnozyspołeczno-politycznej.Wpowieściprzeplatasiędziennik
pisarza,któryopowiadaotrudnościachpodczaspisania,zasadnicza
opowieść,dialogi,cytatyinnegoautorstwa,fragmentyeseistyczne
iwspomnieniowe,skrótowe,jakbyencyklopedycznebiografieboha-
terów.Opowieśćniemożesięukonstytuować,rozpadasię,rozrywana
przezróżnepunktywidzeniaisposobypatrzenianarzeczywistość
przedstawioną.
ArtystycznieMiazganawiązujedodyskusjinadkryzysem
powieści,któranaZachodzie(atakżeiwPolsce)miałamiejsce
wlatachsześćdziesiątych.Podważenieformyobiektywistycznejnar-
racjitrzecioosobowej,autotematyzm,dążeniedostworzeniadzieła
otwartego(pisałotymUmbertoEco)–tohasłapewnegofermentu
artystycznego,zktóregowyłoniłasiępowieśćpostmodernistyczna.
OpóźnieniewpublikacjiMiazgispowodowało,żenietylkodiagnoza
społeczna,odnoszącasiędo1968rokustraciłanaaktualności,niedo
końcazrozumiałybyłtakżejejkształtartystyczny.Miazgatopewnego
rodzajuzaplanowanefiaskogatunkupowieściowego,dramatyczne
samobójstwoopowieści,któraniemożesięwyłonić,gdyżświat
znajdujesięwstanierozpadu.
JerzyAndrzejewskizmarłw1983roku.Późnatwórczość
Andrzejewskiegotopróbaopowiedzeniaoegzystencjalnejsamot-
nościiśmierci(Jużprawienic,1979).
21
