Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
DominikChwolik
jejwierności,gdyjejistnieniejestzagrożone(przezobcepotencje)”23.
TakwięcistniejądwiePolski:
DwiePolski-taoktórejwiedzieliprorocy
Itaktórąwobjęciabierzecarpółnocy
DwiePolski-jednachcesiępodobaćnaświecie
Itadruga-taktórąwioząnalawecie.
(WP,s.44)
KoncepcjeteodpowiadająchęciprzedstawieniaprzezMickiewicza
dwóchzbieżnychwizjiPolski:nJakubaJasińskiego,organizatoraiwodza
wileńskiejinsurekcjiwroku1794[…]orazdwóchbraciKossakowskich,
JózefaiSzymona,biskupaisamozwańczegohetmana”24:
JakubJasińskiwstajezksiążkiMickiewicza
Polskagoniepytałaczymachęćumierać
Aonwiedział-żetegoniewolnowybierać.
(WP,s.44)
PojawieniesięwwierszupostaciJakubaJasińskiegonawiązujedoro-
mantycznegomituosobowego.Jasiński,poetaiżołnierz,zginąłwobronie
WarszawynaszańcachPragi.JegoportretumieściłMickiewicznaścianie
soplicowskiegodworuwPanuTadeuszu.Jasińskimiałstaćsiębohaterem
dramatuDwiePolski,gdziezdaniemJanioniŻmigrodzkiej,dochodzi-
łodostarciainicjatyw:npatriotycznejidemokratycznejmoralnościno-
wejPolskizkonserwatywną,skorumpowanąmagnaterią”
25
.Naprzeciw
Jasińskiego,któregowieszczczynigłównymobrońcąRzeczypospolitej,
stajązdradzieccytargowiczanie,dwajbraciaKossakowscy(powieszeni
późniejzwyrokusądupowstańczego).Tenostrykonfliktwpismach
TowarzystwaDemokratycznegoPolskiego,oceniającegoinsurekcjękoś-
ciuszkowską,nazwanyzostałdobitnie:nDwiePolski-uprzywilejowa-
naiuciśniona-podjednymNaczelnikiemposzłyzsobąwzapasy[…]”
26
.
Romantycznaosobowość,jakązpewnościąbyłobdarzonyJasiński,
kształtujesiębowiemwbolesnymzderzeniuzezbiorowością,dla
którejpóźniejdokonujepoświęcenia.Tenparadoksstałsięczęściąro-
mantycznegoheroizmuetycznego.Bohaterskajednostkastaleodczuwa
swojąsamotnośćjakokonieczność,przywilej,czasemkrzywdę,ale
23
24
Ibidem,s.51-52.
Ibidem,s.52.
25
M.Janion,M.Żmigrodzka:Romantyzmihistoria.Warszawa1978,s.165.
26
Ibidem,s.166.
