Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tatarskinaród,nienasyconyobłowemniewinnychludzi,bo
wilczymprawem:napasnym,zdradnym,zbójczym,niespo‑
dziewanienapadając[ł]wniewoląludzizabierają
63.
Wdalszymciąguflhasła”autorkoncentrujesięnaopisietatarskiego
flrzemiosła”,korzyściodnoszonychzhandluludzkimfltowarem”,ana‑
lizujenawetsposóbfunkcjonowaniasystemuniewolniczegowramach
otomańskiejPorty.Jednocześnieeksponujecierpienia,którychdoznają
bezbronnibrańcyzrąkoprawców.Toteżostatecznaocenagrabieżczych
wyprawTatarównieograniczasiędostwierdzeniabezprawia—flwil‑
czegoprawa”;zostajewpisanawwyższyporządekiBożeplanywo‑
becJegowyznawców.Znówpojawiająsięflpiekielnewilki”,gnębiące
chrześciańskilud:
jednakniepodobnategowszystkiegootychpiekielnychwilkach
opisać,jakieodnichchrześciaństwocierpimizeryjeiokrucień‑
stwa:alećprzeciekiedyżkolwiekPanBógWszechmogącytenzły
naródpotępiiztejodnichuwolnibiedychrześciaństwo
64.
Ponadwiekwcześniejzapomocąflwilczej”metaforykitrudnepo‑
łożeniechrześcianwobliczutureckichtriumfówwEuropieiupadku
WęgierzobrazowałJanicjuszwelegiizaadresowanejdoJanaAntonina,
najpierwprzedstawiającSolimanaIIWspaniałegojakoistotęwynatu‑
rzoną,zwierzęco-szatańską,piącązupodobaniemchrześciańskąkrew,
anastępnieporównującciemiężycielipodbitychchrześciandowilków:
flMyzaś,twójlud,Chrystusie,[ł]/[ł]stajemysięwszędziełupem
drapieżnychwilków”
65.
Autorzy,posługującsięzestawieniem:muzułmanie—wilki,nie
zawszewprostwskazywalinainfernalnyrodowódTurkówiTatarów.
Częstoprzekonanietowystępujenapoziomiekonotacji—skojarzeń
właściwychokreślonejspołeczności,funkcjonującychwramachdanej
kultury
66.StosownyprzykładznajdujemywPrzeważnejlegacyiłSamu‑
elaTwardowskiegowopisiesytuacjipolskiegorycerstwa,świadomego
liczebnejprzewagiwroga,gorączkowoumacniającegowojskowefor‑
tyfikacjewprzeddzieńcecorskichzmagań,tużwobliczunastępującej
potęgitureckiej:
63J.K.Haur:Składł,s.314.
64Ibidem,s.315.
65K.Janicki:TristiaVIII:Dosłynnegolekarza,panaJanaAntonina,skargaBudy
zdobytejprzezTurków.Przeł.E.Jędrkiewicz.W:K.Janicki:„Carmina”.Dzieławszystkie.
Wyd.iwstępJ.Krókowski.Oprac.J.Mosdorf.Wrocław1966,s.67.
66Natematpojęciakonotacjizob.M.Głowiński:Odbiór,konotacje,styl.W:Idem:
Styleodbioru.Kraków1977,s.42—43.
—22—
