Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
POLSKALITERATURALAGROWA.PROLOG
[...]kilkadrobnychszczegółówznraju”hitlerowskiego.
StanisławNogaj:Zakratamiidrutami
TrzeciejRzeszy
Trudnowskazaćpierwsząwliteraturzeświatowejpublikacjędotyczącąniemieckich
obozówkoncentracyjnych.Jeżelijednakpotraktujemyterminnliteratura”takszeroko,jak
wodniesieniudoprzedmiotubadańteoretycznoliterackichuczyniłatoStefaniaSkwarczyń-
ska,przyjmująca,żejestnimwszelkisensownytwórsłowny91,wówczaszapublikacjętaką
uznamydokument,napodstawiektóregopowołanodoistnieniainstytucjęobozukoncen-
tracyjnego,Konzentrationslager.Takierozumienieterminunliteratura”okazujesięwszakże
użyteczne,aprzedewszystkimwygodne,tylkowodniesieniudopoczątków-użyjętu
terminumniejniżnliteratura”kontrowersyjnego,mniejrygorystycznego-piśmiennictwa
dotyczącegoobozów.Wspomnianydokumentstanowioczywiścieprzedmiotzainte-
resowaniaprzedewszystkimhistoryka,dlaliteraturoznawcyzaśstanowićmożeraczej
terminusaquoliteraturylagrowej,zasadniczopojmowanej(takżeprzezemnie)jakotyp
piśmiennictwaodominującejfunkcjiestetycznejlubtaki,wktórymfunkcjataodgrywa
rolęistotną.Wuproszczeniu-sygnalizowałemtowewstępie-chodziłobyoliteraturę
fikcjonalnąoraztęodmianępisarstwa,którąokreślasięmianempograniczaliteraturyoraz
literaturydokumentuosobistego.Jesttoraczejpowszechny,formalny(genologiczny)spo-
sóbwyznaczaniaobszaruliteraturyobozowej(stanowiącejtematycznąodmianępisarstwa).
Wposzukiwaniuźródełliteraturylagrowejtrudnojednakpominąćźródłasąsiednie,poza-
literackie.Międzyobszaremliteraturyobozowej,zajmującejliteraturoznawcę,aobszarem
piśmiennictwadotyczącegoobozów,którybadahistoryk,niezawszeistniejewyraźna
91
StefaniaSkwarczyńska:Wstępdonaukioliteraturze.T.1.Warszawa1954,Pax,s.72-73.Wtej
radykalnierozszerzonejkoncepcjiliteraturymieszcząsięm.in.,przywołaneprzezbadaczkęjako
przykłady,korespondencjairelacjareportażowa.
29
