Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zwykorzystaniemmiejscowychsurowców:wełnyilnu.Sprzyjała
temuzamysłowisytuacjamiędzynarodowa.W1813r.straciłaswoją
skutecznośćwprowadzonaprzezNapoleonablokadakontynentalna
WielkiejBrytanii,codoprowadziłodozalaniakontynentutanimi,
maszynowoprodukowanymiwyrobamiangielskimi,głównieteks-
tylnymi.RównocześnieWielkaBrytaniawprowadziłaobowiązujący
do1845r.surowyzakazwywozumaszyn.Obateczynnikiwywołały
kryzyswewszystkichdawnychośrodkachwłókienniczychnakon-
tynencieeuropejskim.Dotknąłonboleśnietakżedobrzerozwija-
jącesięodXVIIIw.sukiennictwowWielkopolsce,mająceszeroki
rynekzbytuwRosjiiwChinach.Ucierpiałoonoszczególnie,gdyż
zachodniagranicacelnaKrólestwamiałacharakterprohibicyjny.
Wysokiestawkiopłatcelnychczyniłynieopłacalnymeksportsukna
nawschód.Jedynąszansądlagwałtowniebiedniejącychsukienni-
kówzWielkopolski,ZiemiLubuskiej,ObwoduNadnoteckiegobyło
nprzeskoczenie”granicycelnejiosiedleniesięwKrólestwiePolskim.
TęokolicznośćwykorzystaływładzeKrólestwaprzygotowującsze-
rokąofertęzachętiulgdlaprzesiedlającychsię.Towłaśniezmyślą
onichzaczętotworzyćnowocześnierozplanowaneosadyfabryczne.
Miałyonewszystkiecechycharakteryzującewspółczesnespecjalne
strefyekonomiczne(SSE).Osiedlającysięwnichprzybyszestawali
sięwieczystymidzierżawcamiprzyznanychimdziałekbudowlanych,
otrzymywalisześcioletniezwolnieniezopłatyczynszu,ponadtoza-
pewnionoimpomocmateriałową(drewnobudowlane,cegła)ifinan-
sowąprzybudowiedomów.Istotnąulgąbyłbezcłowywwózwłas-
nychruchomości,wtymwarsztatów,narzędzi,gotowychwyrobów
izapasówsurowca.Deklarującyzorganizowaniewiększychprzed-
siębiorstwmogliliczyćnawsparciekredytamirządowymilubnisko
oprocentowanymipożyczkamizutworzonegow1828r.BankuPol-
skiego.Ważnymprzywilejembyłozwolnieniezpoborudowojska
zarównorzemieślników,jakiichurodzonychwKrólestwiePolskim
synów.Dostrzegającodmiennośćkulturowąimigrantówzagwaran-
towanoimswobodękultureligijnego,możliwośćzakładaniaszkół
zniemieckimjęzykiemnauczaniaizrzeszaniasięwewłaściwychim
organizacjach.
18
KrzysztofPawełWoźniak
tf
ł
i
