Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
całkowicieprzemysłwłókienniczy.Licznewynalazki,którepojawiły
sięwAngliiwostatniejćwierciXVIIIw.,szybkoupowszechniłysię
wEuropie,mimosurowychzakazówwywozumaszynnakontynent.
RembielińskiemuogromniezależałonasprowadzeniudoŁo-
dziprzedsiębiorcówzdolnychzbudowaćipoprowadzićprzędzalnie
bawełny.Byłaonasurowcemtanimiwprzeciwieństwiedolnuła-
twymwobróbce.Krosnasukienniczewymagałytylkoniewielkich,
prostychmodyfikacji,bytkaćnanichtkaninybawełniane,które
dziękiswojejniskiejceniełatwoznajdowałyzbyt.Zmisjąagita-
cyjnąudałsięnaterenSaksoniiiCzechkomisarzfabrycznyBrunon
BenedyktTykiel.Wprasieniemieckiejumieszczanoanonsezachę-
cającetamtejszychrzemieślnikówdoprzesiedlaniasiędoosadfa-
brycznychwKrólestwiePolskim.Znajdowałyoneodzew,aległów-
niewśródnajuboższych,widzącychwemigracjijedynąszansęna
poprawęswegolosu.Szacujesię,żedo1830r.napłynęłodoKró-
lestwaPolskiegookołodziesięćtysięcyrodzinrzemieślnikówróż-
nychspecjalności,nużytecznychrękodzielników”,główniejednak
włókienniczych20.Ichmajątekograniczałsięzwykledojednego
warsztatuidrobnychnarzędzi.Nieprzynosilizesobąkapitałów,
autrudzenipodróżąnierzadkojużodchwiliprzybyciadoŁodzi
wymagaliwsparciaipomocy21.OrganizowałjąR.Rembieliński,
któryjużw1816r.opracowałzasadypostępowaniaznludemzagra-
nicznym”,opowiadającsięzaudzielaniemprzybyszomszerokoza-
krojonejpomocyfinansowej,rzeczowejiprawnej.nWkrajupolskim,
gdziezbywanapotrzebnejliczbierzemieślnikówifabrykantów,na-
leżyochronąprzyzwoitą,gdzietrzebaużytą,zachęcićzagranicznych
doosiadania”22.Określenienfabrykant”możebyćdzisiajmylnie
20A.Różański,PróbaokreślenialiczbyemigrantówniemieckichnaterenKró-
lestwaPolskiego,nRocznikiDziejówSpołecznychiGospodarczych”1948,
t.10,s.185-201.
21
K.Woźniak,Źródłafnansowaniaprzemysłuwłókienniczegowokręgułódz-
kimdolat50.XIXstulecia,nRocznikiDziejówGospodarczychiSpołecz-
nych”1988,t.49,s.39-64.
22R.Rembieliński,Omiastach,nPamiętnikWarszawski”1816,t.5,s.175.
Początki(1820-1831)
ti(
1)
31
