Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
EUGENIUSZAJNENKIEL(1900-1981)-SOCJALISTA,SPOŁECZNIK...
25
wróżneinicjatywysamokształceniowe,Eugeniuszpoświęcałsięintensyw-
nejlekturze,korzystającgłówniezksięgozbioruTowarzystwaOświato-
wegonWiedza”.Wspominającpolatachwpływ,jakiwywarłananiegooraz
nazaprzyjaźnionegoznimAntoniegoPurtalalekturawybitnychdziełpol-
skiejliteraturydziewiętnastowiecznejpisał(wtrzeciejosobie):
literaturapiękna[ś]pogłębiałamarzeniaoczymświelkim,ważnym,ta-
kimjakznajdowaliwtreściczytanej,stanowiącejdlanichjednocześnie
popularnąlekcjęhistoriiwalknarodu.Chłonęlijązafascynowaniopisami
właśniewalk,odwagi,poświęcenia,wytrzymałościtrudów,rozmachu
Kmicicowychwystąpień6.
PowybuchuIwojnyświatowejmłodyE.Ajnenkiel,wychowanywkul-
ciedlatradycjipowstańczychiwszacunkudlasocjalistycznychkonspiracji,
zdecydowaniezwiązałswesympatiezpolskimobozemirredentystycznym
i-jakwynikałobyzprzekazówwspomnieniowych-podjąłnawetpróbę
wstąpieniadoLegionówPolskich.Zpowoduzbytmłodegowiekujegoak-
cesniezostałzaakceptowany7,jednakwrezultacieinspiracjizestronystar-
szegobrataAlfredanawiązałkontaktzłódzkimikomórkamiPPS(zostałjej
członkiemjakopiętnastolatek),awkrótcepóźnejdołączyłrównieżdoPOW8.
Szczegółyjegodziałalnościwtymokresiesąsłaboznane,wydajesięjednak,
żeprzedewszystkimzajmowałsiękolportażemdrukówsocjalistycznych
imateriałówagitującychnarzeczakcjilegionowej,atakżeodtwarzaniem
strukturPPSwśrodowiskułódzkichrobotników.Zadziałalnośćtęwlatach
trzydziestychodznaczonyzostałMedalemNiepodległości.Polatachwspo-
minał,żezasadsocjalizmuuczyłsięwówczasprzedewszystkimodAlek-
segoRżewskiegoidawnegobojowcaPPSStanisławaWojtaszka:
RżewskiiStanisławWojtaszekbylimoimipierwszyminauczycielamiso-
cjalizmu,obajraczejuczuciowiromantycyniżmarksiściumieliprzekony-
waćsłuchaczy.StanisławWojtaszek,pseudonimnMurawa”byłzzawodu
tkaczem,samoukiemowielkimdarzegawędy.Staryrewolucjonista,ową-
sachjakwiechcie,zawszeuśmiechnięty,opowiadałbarwnie,językiempro-
stym,aletrafiającymdorozmówcy9.
6APŁ,ArchiwumE.Ajnenkiela,sygn.140,szkicE.Ajnenkielapt.nTowarzysz‘Szczerba’”
,
niedatowany,k.17.
7Zob.P
.Samuś,AjnenkielEugeniusz(1900-1981),[w:]Słownikbiograficznydziałaczy…,
t.I,s.53.
8WięcejnatematokolicznościwstąpieniadoPOWpisałwewspomnianymszkicu
wspomnieniowympoświęconymAntoniemuPurtalowinTowarzyszSzczerba”
,zob.APŁ,Ar-
chiwumE.Ajnenkiela,sygn.140,k.16.
9APŁ,ArchiwumE.Ajnenkiela,sygn.134,szkicE.Ajnenkielapt.nCzterdzieścilattemu”
pisanywlatach1958-1959,k.8.
