Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
IrenaSobańska,EwaŚnieżek
1.2.Uwarunkowaniahistoryczneprzemianustrojowych
igospodarczych
20
ReformysystemuekonomicznegowPolscerozpoczęłysięodtzw.ma-
łychreformjużnapoczątkulatosiemdziesiątychwiekuXX,aleprawdzi-
wepoczątkirzeczywistejtransformacjigospodarkipolskiejwkierunku
gospodarkiwolnorynkowejprzypadająnalatadziewięćdziesiąteXXw.
Ustawaodziałalnościgospodarczej,wprowadzającarewolucyjną,jak
naokrestzw.realnegosocjalizmu,zasadęwolnościgospodarczejirów-
nościpodmiotówgospodarczych,zostałauchwalonawroku1988.Dzięki
niejnastąpiłznaczącywzrostudziałusektoraprywatnegowgospodarce
ijegoprawnezrównaniezsektorempaństwowym.Wtymokresierozpo-
częłasięrównieżliberalizacjapolitykigospodarczej,któraporazpierw-
szyuznałaracjonalnośćdziałaniairachunekekonomicznyzaistotęgo-
spodarowania.
RządpremieraMieczysławaRakowskiego,mimobrakuzaufaniaspo-
łecznego,zapowiedziałkontynuacjęiradykalizacjępolskichreform.Fun-
damentemichProgramuKonsolidacjiGospodarkiNarodowej,stałysiętrzy
ustawy:odziałalnościgospodarczej(DzU,1988,nr41,poz.324),odzia-
łalnościgospodarczejzudziałempodmiotówzagranicznych(DzU,1988,
nr41,poz.325)orazoniektórychwarunkachkonsolidacjigospodarki
(DzU,1989,nr10,poz.57).Wspomnianereformyzostaływspartezmia-
namiwsystemiebankowymipodatkowym,czyliuchwalonymiw1989r.
ustawami:Prawobankowe(DzU,1989,nr4,poz.21),oNarodowymBanku
Polskim(DzU,1989,nr4,poz.22)orazopodatkudochodowymodosób
prawnych(DzU,1989,nr3,poz.12).Pakietustawprogramukonsolidacji
stanowiłistotnykrokwkierunkutransformacjigospodarkisocjalistycznej
wwolnorynkową.Niepodjętojednakrównoleglereformsystemowych.
TrwałymefektemProgramuokazałasięjedynieustawaoswobodziego-
spodarczej,któraobowiązywaładokońcaroku2000.
Napoczątkugrudnia1989r.przedstawionyzostałwSejmieprogram
reform,nazwanypóźniejPlanemBalcerowicza.Planskładałsięzdwóch
elementów:programustabilizacyjnegoiprogramuzmiansystemowych.
Stabilizacjamiałapolegaćnacięciachbudżetowych,zniesieniudotacji
dowiększościtowarówiusług,uwolnieniucen(jednakzkontrolącen
paliwienergii),płacistópprocentowychorazwprowadzeniuwymienial-
nościzłotego.Zmianysystemowezakładałystworzeniejednolitegoipro-
stegosystemupodatkowego,pełnąwolnośćwkorzystaniuzprawwła-
sności,nieingerencjępaństwawobrótgospodarczy,atakżewcenyipłace
orazlikwidacjęjawnychiniejawnychmonopoli,awdalszejperspektywie
pełnąprywatyzacjęmajątkupaństwa.
