Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Zdaniamiwsensielogicznymsąwyrażenia:flWarszawajestmiastemliczącymponad1milion
mieszkańców”,flKońżyjewoceanachimorzach”,flGazetajestwykonanazpapieruzadruko-
wanego”,gdyżpierwszeiostatniezdaniasąprawdziwe,adrugiezdaniejestfałszywe,czyli
wszystkieposiadająwartośćlogicznąi
RozdziałII.Znak,język,kategoriesyntaktyczne
Stwierdzamy,iżwystępujązdaniawsensielogicznym,któremająniewątpliwiejedną
iokreślonąwartośćlogiczną(prawdyalbofałszu),leczzróżnychwzględówtejwar-
tościwdanejchwiliczyzapomocądostępnychnarzędziniemożemypoznaći
Dlaprzykładuzdanie:flWdniu1stycznia2001rokuobjętośćplanetyMerkurywynosiłado-
kładnie0,066objętościZiemi”jestzpewnościąprawdziwealbofałszywe,ztymżestwier-
dzeniejegowartościlogicznejniejestłatwe(oilewogólemożliwe)dookreśleniazewzględu
nabrakodpowiednichtechnicznychśrodkówpomiarui
Podanadefinicjazdaniawsensielogicznymopierasięnazasadziedwuwartościowości
zakładającej,żezdanieniemożemiećinnejwartościlogicznejjakprawdaalbofałsz(za-
sadaprzyjmowanaprzezklasyczneteorielogiczne–wprzeciwieństwiedoteoriiwielo-
wartościowychzakładających,żezdaniemożemiećwięcejniżdwiewartościlogiczne,
jaknpiteorieŁukasiewicza,Lewisa–Carnapa,Reichenbacha,intuicjonistyczneiinne)i
DlaprzykładuŁukasiewiczzaproponowałtrójwartościowyrachunekzdań,zakładający,
żedoopisaniawartościlogicznejzdaniaobokprawdyifałszustosujesięrównieżtrzecią
wartośćlogiczną,nazywanąpołowicznościąiOznaczyłonodpowiednioprawdziwośćzna-
kiem1,fałszywośćznakiem0,połowicznośćzaśznakiem½iZałożyłon,żenegacjaprawdy
dajefałsz,negacjafałszudajeprawdę,anegacjapołowicznościdajepołowicznośći
Przyjmujączakryteriumpodziałusposóbprzypisaniawartościlogicznejzdaniu,dzie-
limyzdanianazdaniaanalityczneizdaniasyntetycznei
56
57
Określeniewartościlogicznej(prawdyalbofałszu)zdaniaanalitycznegowymagaje-
dynieznajomościskładniiznaczeniaużytychwtymzdaniusłówiniewymagaodwo-
łaniasiędootaczającejrzeczywistościi
Abyuznaćzaprawdziwezdania:flKażdystudentjestczłowiekiem”,flLiczba5jestwiększa
odliczby2”czyteżflTydzieńskładasięzsiedmiudni”–niemusimyprzeprowadzaćżadnych
badańempirycznychi
Wśródzdańanalitycznychwyróżniamyte,któresąfałszywezewzględunaznaczenie
użytychwnichsłów–zdaniatakienazywamywewnętrzniekontradyktorycznymii
Przykłademtakiegozdaniajest:flTrójkątmaczterykąty”,flPiesjestptakiem”iZdaniatetraktu-
jemyjakofałszywebezkoniecznościempirycznegobadaniatrójkątówipsówi
Zdaniamisyntetycznyminatomiastsątewszystkiezdania,któreniesązdaniami
analitycznymiiWartośćlogicznązdaniasyntetycznegookreślamywwynikuobser-
wacjifaktów,októrychzdanieorzekai
OwartościlogicznejzdaniaflBudynekWydziałuPrawaiAdministracjiUWpołożonywWar-
szawieprzyuliKrakowskiePrzedmieściejestdwupiętrowy”możemyorzecdopieropoobej-
rzeniutegobudynku,zkoleiowartościlogicznejzdaniaflJanzaliczyłzocenądobrąegzamin
zgeografiiPolski”wypowiemysiępozbadaniuodpowiedniegoprotokołuegzaminacyjnego
ztegoprzedmiotui
Dookreśleniawartościlogicznejzdaniasyntetycznegoniezbędnajestalboobserwacja
bezpośrednia,przeprowadzonaprzezosobęprzypisującąwartośćlogicznązdaniu,albo
