Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
głównychreprezentantówTeoriiPiśmienności
1
.Jesttonurtbadań
nadsystemamikomunikacjiludzkiej(zeszczególnymuwzględnie-
niemoralnościipiśmienności),któryupatrujewtychsystemach
podstawowegoczynnikakształtującegokulturęiumysłczłowieka.
Przedstawicielewspomnianegokierunkukoncentrująsięnaróżnych
aspektachiprzejawachtegooddziaływania,preferująrozmaitepo-
dejścia−odujęciatypologicznegodohistorycznego−zgodnisą
jednakcodotego,żeprzełomoweznaczeniewdziejachludzkości
miałwynalazekpisma,którywyznaczyłwnichzasadniczącezurę.
Trzontejorientacjitworzyliuczenidziałającynauniwersytecie
wToronto,poczynającodhistorykagospodarki,HaroldaInnisa,
któryswojegłównepracepoświęconehistoriikomunikacjiwydał
napoczątkulatpięćdziesiątych(EmpireandCommunications,1950;
TheBiasofCommunication,1951),poprzez,podejmującychtęprob-
lematykęodpoczątkulatsześćdziesiątych,McLuhanawłaśnie(The
GutenbergGalaxy,1962;UnderstandingMedia,1964)ifilologa
klasycznego,EricaHavelocka(APrefacetoPlato,1963),akończąc
nanajmłodszymznich,DavidzieOlsonie(WorldonPaper,1994),
zajmującymsięzasadniczopsychologiąkognitywną.Skalęido-
niosłośćbadańprzeznichprowadzonych−samodzielnie,leczwspół-
bieżnie−szybkozauważonoiwkonsekwencjizaczętonazywaćich
łącznie„szkołą(komunikacji)zToronto”
2
.Pierwszybodajużył
tegookreśleniabrytyjskiantropolog,JackGoody
3
,charakteryzując
źródłaintelektualnenapisanejwspólniezIanemWattemrozpra-
wyTheconsequencesofliteracy(1963),zapośrednictwemktórej
zarazemzgłosił−jakopierwszyspozaToronto−swójakcesdotej
orientacji,wkrótcestającsięjednymzjejprotagonistów.Ichlistę
zamykaamerykańskibadaczliteratury,jezuitaWalterJ.Ong,który
swojąpierwsząksiążkęsytuującąsięwtymhoryzoncie,ThePresence
1
Wliteraturzeprzedmiotuużywasięróżnychokreśleńtejorientacji:obokliteracy
theory(czasemopatrzonejprzymiotnikiemgreat)równieżliteracythesis,orality/literacy
theory;określeniate−dlaodróżnieniaodwszelkichinnychteoriipiśmienności−pisane
sączęstowielkimiliterami.
2
Niektórzykomentatorzyposuwalisiędoprzesadnychzapewne,leczznamiennych
stwierdzeńwrodzaju:„NapewienczasTorontostałosięcentrumintelektualnymświata”.
NapisałtoO.Murraywszkicuorówniewymownymtytule:Revolutionsinliteracyfrom
ancientGreecetoToronto,„TheTimesLiterarySupplement”1989,16-22.06.
3
J.Goody,Introduction,[w:]LiteracyinTraditionalSocieties,red.J.Goody,
Cambridge1968,s.1.
10
