Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30|LOSYIPRZYDATNOŚĆZAWODOWAABSOLWENTÓWSTUDIÓWPEDAGOGICZNYCH
JakzauważaJacekGuliński,przeobrażenia,którymuległnaprzestrzenidzie-
jówuniwersytetiktórerozgrywająsięwnimaktualnie,możnasprowadzićza-
sadniczodotrzechfazjegorozwoju:
1.Uniwersytetśredniowieczny(do1700)
(uniwersytetpierwszejgeneracji)
•pierwszyokresprzejściowy(1450-1850)
2.Uniwersytethumboldtowski(1850-1950)
(uniwersytetdrugiejgeneracji)
•drugiokresprzejściowy(1950-2050)
3.Uniwersytettrzeciejgeneracji(od2000)26.
Choćcel,któremuprzyświecałofunkcjonowanieuniwersytetuśredniowiecz-
nego,zdawałsiębyćwspólnydlawszystkichtegotypuinstytucji(stanowiła
goochronadawnejmądrościinauczanieposłuszeństwawobecdoktrynKościo-
ła),funkcjonowałydwaodmiennewzględemsiebiemodele:modelboloński-
nuniwersytetstudencki”
,wktórymprofesorowiepracowalidlastudentów,oraz
modelparyski-nuniwersytetprofesorski”
,którycechujedominacjaprofesorów.
WXV
,XVIiXVIIwieku-epocerenesansu-narastającyduchhumanizmu,
czaswielkichodkryćgeograficznychitechnicznych(m.in.wynalezieniepra-
sydrukarskiej),przełomwpodstawachteologii(m.in.Luter,Kalwin)dopro-
wadziłydostopniowychprzemianwśredniowiecznymmodeluuniwersytetu.
Wefekcienastąpiłonoweożywienienaukowe,zaktóregoprzejawuznaćmożna
chociażbykonstytuowanienaukstosowanych(inżynieria,leśnictwo,weteryna-
ria),wyodrębnianienowychwydziałóworazutratęwpływuKościoła(szkoły
wyższebezprzywilejówpapieskichicesarskich).Nakanwietychprzeobrażeń
zrodziłsięuniwersytetoświeceniowy(humboldtowski)opartynanowoczesnej
metodzienaukowej-wyciąganiawnioskówzobiektywnych,systematycznych
ipowtarzalnycheksperymentów,któreformułowanojakonprawa”pozwalające
przewidywaćzachowaniesystemówczyukładów.Zasztandarowąinstytucję
oświeceniowegomodeluuniwersytetówuznaćnależy,powstaływ1810roku,
UniwersytetwBerlinie.Uniwersytethumboldtowskicechowałym.in.integracja
kształceniaibadań,upublicznianiewynikówbadań,któremiałystanowićob-
jawienieprawdywynikającejzobserwacji,aniebędącejwytworemautorytetu,
orazprowadzeniewykładówwjęzykunarodowym.Uniwersytetkształtował
elityintelektualne.Zacechykonstytutywnehumboldtowskiejwizjiuniwersytetu
uznaćnależyrównieżniskąkonkurencję(dominowałduchwspólnoty),ogra-
niczonąmiędzynarodowąwymianęnaukowcóworazrozgrywaniesiępostępu
26WykładJ.Gulińskiego,Uniwersytetprzedsiębiorczy-uniwersytetIIIgeneracji-wyzwania,
możliwości,ograniczenia,Poznań2010.
