Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZeWschodunaZachód.MigracjePolakówz(w)RosjiiZSRR-wprowadzenie13
epidemiakoronawirusa.Wjejwynikudużaczęśćaktywnościnaukowejzostałaspara-
liżowanaalboprzynajmniejbardzoutrudniona.Zamkniętybądźograniczonydostęp
doarchiwów,bibliotekiuczelnibyłprzeszkodąwprowadzeniubadańidziałalności
wydawniczej.DlategokierujemyszczególnepodziękowaniadoAutorówzapodjęcie
truduprzygotowaniaartykułów,adowładzuczelniiWydawnictwaUniwersytetu
Łódzkiegozawszelkąpomocudzielonąpoto,bytaksiążkamogłasięukazać.
PierwszagrupaartykułówdotyczydziejówszerokopojętegoXIXw.,czylilat
dowybuchuWielkiejWojny.Byłtookres,kiedySyberiaszczególnieutrwaliłasię
wzbiorowejpamięciPolakówjakomiejscekatorgi,zesłańitułaczki.Wpamięt-
nikachirelacjachczęstopojawiająsięporównaniatejkrainydouziemiprzeklę-
tej”czyulodowegopiekła”6.Niezależnieodformywładzy,jakasprawowanabyła
naterenieRosji,jużodwiekuXVIIInasirodacypadaliofiaramirepresjicaratu
(apóźniejwładzsowieckich)iwzwiązkuztymtrafialinaSyberię.Nasyberyj-
skimzesłaniuznaleźlisięnietylkowygnańcyobarczeninajcięższymikarami,ale
takżecizniewielkimiwyrokamioraznawettacy,którymwinynieudowodniono.
CzęśćznichpolatachprzeżytychnaSyberii,namocywyrokówskazującychna
osiedlenie,osadzenieczyzamieszkanie,mogłazczasempowrócićdoojczyzny,
chociażniezawszedoswojejumałejojczyzny”
,czylimiejscadawnegozamiesz-
kania.Znajdowalisięoninajczęściejwtrudnejsytuacjiprawnej,aszczególnie
materialnej,stądteżspołeczeństwoGalicjiiKrólestwaPolskiegopodejmowało
różnegotypuakcjepomocowewobectychbohaterównarodowych.Przebywając
naSyberiiniejedenzzesłańcówprzystosowywałsiędożyciawtamtychrealiach
ipodejmowałróżnegotypuinicjatywy,wtymbadawcze.Wśródmieszkańców
ziempolskichzdarzalisięjednakitacy,którzyudawalisięnaterenysyberyjskie
zwłasnejnieprzymuszonejwoli,wposzukiwaniuswojejuziemiobiecanej”
.Upa-
deksystemuwładzycarskiej,wojnadomowaiobjęcierządówprzezbolszewików
wieluPolakówskłoniłyjednakdomigracjizeWschodunaZachód.
WartykulerozpoczynającymtomdrWiktoriaKudela-ŚwiątekzUni-
wersytetuPedagogicznegoim.KENwKrakowiepodjęłamałoznanywhistorio-
grafiiproblem,amianowicielosyuarchiwum”zawierającegomateriaływytwo-
rzoneprzezuKampanięSybirską”
,nazywanąwXIXstuleciutakżepojęciami:
uKomitetOpieki”
,uTowarzystwoOpieki”albouDziełoDobroczynne”
,awspół-
cześnietakżeuKampaniaSyberyjska”
.Podpojęciemtymrozumiesiędobrzezor-
ganizowanąakcjępomocową,którejcelembyłowsparciefinansoweosóbprzeby-
wającychzazesłaniuwrazzrodzinamilubzdegradowanychwojskowych,którzy
pełnilisłużbężołnierskąwaresztanckichrotach.Autorkapodjęłatrudomówienia
6W.Caban,L.Michalska-Bracha,PolscyzesłańcynaSyberiiZachodniejwlatach60.-
90.XIXwieku.Międzymitemarzeczywistością,uStudiazHistoriiSpołeczno-Gospodar-
czejXIXiXXWieku”2017,t.17,LosyPolakównaWschodzie.Epokazaborówipoczątek
XXwieku,red.J.Kita,W.Marciniak,s.25.