Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
CzęśćIV.Miseswkwieciewieku
którychbankwpoczątkowychlatachfunkcjonowaniawramachstandar-
duzłotaniemógłbyspełnić.Niewykluczonejednak,żewpóźniejszym
okresie,przeciwdziałającprzywiązaniuludnościdobanknotów,należa-
łobyzastąpićjezłotymimonetami,abyzapobiecnadmiernejichemisji
wprzyszłości97.
ObawyMisesacodoniebezpieczeństwainflacjiwsystemiewalutyde-
wizowo-złotejokazałysięsłuszne.WielelatpóźniejwLudzkimdziałaniu
żałowałonprzyjęciawcześniejumiarkowanegostanowiska,nadającego
zbytdużąkontrolęnadpieniądzempaństwu,którezapośrednictwem
władzmonetarnychwykorzystywałojądonadmiernejemisjiwalutywy-
mienianejnazłoto.Wskazałnafundamentalnybłądwargumentacjiza
systememwalutydewizowo-złotej,żeDkosztyzwiązanezutrzymaniem
walutykruszcowejsąmarnotrawstwem”.Tensambłądpopełniliwcze-
śniejAdamSmithiDavidRicardo,przezcopoglądówcieszyłsiępo-
wszechnymuznaniem.JednakMiseszacząłgouważaćzaDjedenznajpo-
ważniejszychbłędów,jakipopełniliklasyczniekonomiści”.
Ekonomiścibadającyzagadnieniadotyczącesystemuwalutydewi-
zowo-złotej,awśródnichautortejksiążki,niedostrzegalitego,że
ówsystemumożliwiarządomłatwemanipulowaniewalutąswojego
kraju.Zakładalibeztrosko,żeżadenrządcywilizowanegokrajunie
będziewykorzystywałstandardudewizowo-złotegojakonarzędzia
politykiinflacyjnej.98
Misesowskaargumentacjazaodbudowąstandarduzłotaopierałasię
oczywiścienazałożeniu,żewolnyodinflacjiładmonetarnyjestczymś
dobrym.Ajeśliktośodrzucałtostanowiskozprzyczynfiskalnych?DWa-
runkowizwolennicyinflacji”,jakokreślałichMises,przyznawali,żein-
flacjaniejestkoniecznadozrównoważeniabilansupłatniczego.Jednak
uważalioni,żewniektórychsytuacjachwłaściweikorzystnedlarządu
jestskorzystaniezinflacjijakoszczególnejformyopodatkowania.Mises
dostrzegał,żeprodukcjapapierowegopieniądzajestjednymztrzech–
obokopodatkowaniaipożyczek–możliwychźródełdochodówpaństwa99.
Jegozdaniemnaukiekonomiczneniemogąodpowiedziećnapytanieoto,
97
Ibidem,s.34in.
98
Mises,Ludzkiedziałanie.Traktatoekonomii,tłum.WitoldFalkowski,Instytut
LudwigavonMisesa,Warszawa2011[1949],s.664.
99
Mises,DiegeldtheoretischeSeitedesStabilisierungsproblems,s.30.
