Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Popierwsze,rynkizostawionesamesobieniezapewniąnamtrwałejprosperitydostępnej
dlawszystkich.Rynkiodgrywająnieocenionąrolęwewszystkichdobrzefunkcjonujących
gospodarkach,aleniezmieniatofaktu,żeczęstonieudajeimsiędziałaćsprawiedliwie
iefektywnie.Częstogenerujączegośzadużo(naprzykładzanieczyszczeń),aczegoś
innegozamało(naprzykładbadań).Jakpokazałkryzysfinansowyz2008roku,rynki
samewsobieniesąstabilne.Ponad80lattemuJohnMaynardKeynestłumaczył,dla-
czegowgospodarkachrynkowychczęstotrwaleutrzymujesiębezrobocie,atakżeuczył
nas,wjakisposóbrządmożeutrzymywaćgospodarkęwstaniepełnegolubniemal
pełnegozatrudnienia.
Wsytuacji,wktórejwystępujądużerozbieżnościmiędzyspołecznymzyskiemzdziała-
nia–jegokorzyściamidlaspołeczeństwa–azyskiemprywatnymztegosamegodzia-
łania–czylijegokorzyściamidlajednostkilubfirmy–samwolnyrynekniewystarczy.
Znakomitymtegoprzykłademsązmianyklimatu:globalnekosztyspołeczneemisji
dwutlenkuwęgladoatmosferysąolbrzymie–nadmiernaemisjagazówcieplarnianych
stanowizagrożenieegzystencjalnedlanaszejplanety–izdecydowaniewykraczająpoza
kosztyponoszoneprzezjednąfirmęczychoćbyjedenkraj.Emisjędwutlenkuwęglado
atmosferytrzebaograniczaćalboprzezodpowiednieregulacje,alboprzeznakładanie
opłatzaemisjętychgazów.
Rynkinieradząsobierównieżwwarunkachniepełnejinformacjiiwówczas,gdypew-
nychistotnychrynkówbrakuje(przykłademniechbędzierynekubezpieczeńodjakiegoś
ważnegozagrożenia,naprzykładbezrobocia).Tosamomożnapowiedziećowarunkach
ograniczonejkonkurencji.Wartopodkreślić,żetegorodzajuniedoskonałościrynków
mającharakterpowszechny,noioczywiścieokazująsięszczególnieistotnewniektórych
moimzdaniemglobalizacjapowinnaprzysłużyćsięwszystkimwwiększymstopniuniżdotychczas.
WGlobalizationanditsDiscontentsRevisited:Anti-GlobalizationintheEraofTrump(W.W.Norton,
NewYork2017)przedstawiłempostępypoczynionewkwestiireformowaniaglobalizacji,przynaj-
mniejdomomentupojawieniasięTrumpa,atakżewyjaśniłem,wjakisposóbontemuprocesowi
zaszkodził,byćmożenawetwsposóbnieodwracalny.Pierwszazmoichdwóchksiążekdotyczących
finansjalizacjitoSzalonelatadziewięćdziesiąte.NapisałemjąjużpoodejściuzadministracjiClinto-
naiutrzymywałemwniej,żederegulacjaprowadzonaprzedrządamitejadministracji,wichtrak-
cieipóźniejstanowiprzygotowywaniegruntupodkryzysfinansowy.Wkolejnychlatach,gdyrosła
nierównowaganaszegosystemufinansowego,awrazzniąryzykowystąpieniapoważnejkatastrofy
finansowejigospodarczej,wykładałemipisałemowidmieglobalnegokryzysufinansowego.Oka-
załosię,żemiałemniestetyrację.Wkrótceświatowągospodarkąwstrząsnąłglobalnykryzysfinan-
sowy.W2010rokuwksiążceFreefall:America,FreeMarkets,andtheSinkingoftheWorldEconomy
(W.W.Norton,NewYork;wydaniepolskie:Freefall.Jazdabeztrzymanki,tłum.A.Gąsior-Niemiec,Pol-
skieTowarzystwoEkonomiczne,Warszawa2010)analizowałemprzyczynyiprzebiegwielkiejrecesji.
Rekomendowałemkonkretnesposobynauniknięciepoważnego,długoterminowegospowolnie-
niagospodarczegoorazpomysłynareformęsystemufinansowego,byzapobiegaćpowstawaniu
ipękaniupodobnychbaniekspekulacyjnychwprzyszłości.
22
