Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
czywCzechach
38.Pozwoliłotobadaczomwypracowaćodpowiedniespo-
sobypostępowaniaorazpoznaćogólnezasadyfunkcjonowaniakancelarii
irolipisarzy.Każdemiastoposiadałojednakswojąspecyfikę—stanowiło
osobnyiunikalnymikrokosmos.Różnesątakżezachowanezasobywy-
tworzonychprzezmiejskiekancelariepismorazinformacjeoichpracow-
nikach.Dlategokażdyprzypadekrozpatrywaćnależyosobno,szukając
zarównoprawidłowości,jakiróżnic.
Badanianadgliwickimipisarzamiprzysiężnymiobjęłyokresodkoń-
caśredniowieczadoroku1744.Brakźródełniepozwoliłnaomówienie
okresuwcześniejszegoniżkoniec
XV
wieku.Górnagranica,czylirok1744,
wyznaczonazostałanapodstawieistotnychzmianwustrojuiwładzach
miasta,którezaszłypozdobyciuŚląskaprzezPrusy.Zmieniłsięskład
władz,atakżezakresspraw,zaktóreodpowiadałyradaiławamiejska.
Zmianieuległytakżezadaniaikompetencjepisarza,gdyżoboksekre-
tarzaradypowołanomiejskiegosyndyka.Wprowadzonorównieżnowy
systemkancelaryjny.Wobectegouznaćnależy,żerok1744,gdyodszedł
zpracywGliwicachTobiaszMolerus,stanowiznaczącącezuręwdziejach
kancelarii.DwalatapóźniejskończyłosięurzędowanieJanaFranciszka
Foltka,ostatniegoburmistrzapowołanegoprzezradęmiasta,aniewy-
znaczonegoprzezpruskązwierzchność.Tewydarzeniakończąpewną
epokęwdziejachgliwickiegosamorządu.
StanzachowaniapismwytworzonychwkancelariimiejskiejGliwic
niejestnajlepszy.Zczasówśredniowieczaniemawłaściwieżadnych
dokumentówtamtejszychwładz.Zachowałysięjedyniepojedynczedo-
kumentyksiążęceibiskupie.DopierozprzełomuXViXVIwiekupocho-
dząpierwszedokumentyipismamiejskie.Wniniejszymopracowaniu
kwerendąobjętowszystkiedostępnepisma,którewyszłyzmiejskiej
kancelarii.Uwzględnionodokumentyprzechowywanewzespołachakt
miastGliwice,Bytom,TarnowskieGóryczyOpole.Wykorzystanonie
zawszezachowane,aleznanezespisówarchiwalnychzasobyinstytu-
cjikościelnychiklasztornych.Uwzględnionotakżezbioryakturzędów
czasuwielemiastRzeszydoczekałosięopracowańdotyczącychpisarzy—podkątem
biograficznym,literackimczypaleograficznym.LiteraturazebranawRegestaImperii
prowadzonychprzezAkademiederWissenschafenundderLiteraturwMainzzawiera
około200pracdotyczącychtegozagadnienia.
38V.Spáčil:Pisa?iakancelá?eměstaOlomoucedoroku1786…;H.Jordánková,L.Su-
litková:Nobilitovanýměstskýpisa?ajehospolečenskáprestiž.nStudiaHistoricaBrunensia”,
T.60,2013,z.1—2,s.229—239;J.Vojtišková:Městskékancelá?eajejichvýznamprostu-
diumst?edověkýcharaněnovověkýchurbánnichdějin(nap?ikladuČechaMoravy).nMesto
adejiny”,Vol.5,2016,s.28—50.
Wsęp
15
