Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
roleizadaniarozwojowe,jakieczłowiekpodejmuje
wewcześniejszychfazachżycia,zwymaganiamiimożliwościami
pojawiającymisięwstarszymwieku(zwanymizwykle„stratami”).
Wstarościmamydoczynieniaztonowaniemwymagań.Teoria
kompetencyjnapodkreślaznaczeniewypracowaniakompetencji,
jakiewymaganesąodczłowiekawfaziestarości,przyjmując
jednocześnie,żesłużyćmająone–przedewszystkim
–niezależnościseniorów.Rozumianejakointerakcjamiędzy
człowiekiemaczynnikamiśrodowiskowymiwokreślonymczasie,
kreowanesąwzależnościodśrodowiska–swoisteotoczenie
wymagabowiemwypracowaniaspecyficznych(mniejtypowych)
kompetencji.Nieistniejeżadnakonkretna,typowadlaludzi
wstarszymwiekukompetencja,leczróżneformykompetentnego
zachowania,którerozpatrywaćnależywkontekścieczasu
iśrodowiska,wjakichseniorżyje(Lehr1989,za:Halicki2000,
s.12).
Życietraktowanejakozadanie,doktóregowypełnieniapotrzebna
jestniezależność,wymagaokreślonychkompetencji,tezaśnależy
rozpatrywaćwtrzechwymiarach:fizycznym(stanzdrowia,
sprawnośćfizyczna,brakzapotrzebowanianaopiekęipomoc),
poznawczym(inteligencja,pamięć,zdolnośćuczeniasię
irozwiązywaniaproblemów)ispołecznym(radzeniesobie
zfunkcjonowaniemwśrodowiskuspołecznym)(Halicki2000).
Podsumowując,możnaokreślićkompetencjejakozdolność
dopodejmowaniaodpowiedzialnościzawłasneżycieikształtowanie
go.
Teoriaprzypadkówiteoriaodpowiednikówczęsto
sącharakteryzowanewzestawieniu,traktowanełącznie,ponieważ
sąraczejkoncepcjamiosobowościniżspołecznegofunkcjonowania.
Obiepodkreślająznaczenieosobistychprzeżyćiichzwiązek
zzachowaniem,reakcjami,osobowościąorazdalszympomysłem
nażycie(Bromley1969,s.81–88;Rembowski1984,s.31–35;
Susułowska1989,s.28–35).
Zgodnieztymiteoriamipostawywobecstarościisposobyjej
przeżywaniamająźródłowosobistychdoświadczeniach
zwcześniejszychlatżycia.Wpierwszejznichważnejestto,jakie
wcześniejszedoświadczeniamiałymiejscewtokurozwoju
jednostki,jakieistotnewydarzeniasięwnimskumulowały,
bynastępniezaowocowaćokreślonąpostawąwobecstarości.Takimi