Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
aktualnejrzeczywistości,lecztakżeprocesówplanowania,
przewidywaniaikontrolipostępowania,motywacjiiuczuć
człowieka.
Poznawczateoriaosobowościopisanazostaław1970rokuprzez
HansaThomaejakosposóbpostrzeganiaprzezstarzejącegosię
człowiekasytuacjiisamegosiebie.Zachodzącewwynikustarzenia
sięzmianysąocenianesubiektywnieprzezpryzmatindywidualnych
oczekiwań,anieobiektywnieocenianychzmian.Adaptacja
do(nowej)sytuacjijestwynikiemrównowagimiędzysystemem
motywacyjnymapoznawczymczłowieka(Halicki2006,s.269).
Obrazsamegosiebie,którypowstajewwynikuasymilacjidanych
pochodzącychzdoświadczenia,wpływanapostępowanie,tworzenie
wyobrażeniaosobie,ajednocześnienaocenęsamegosiebie,czemu
towarzysząokreślonestanyemocjonalne.
Pojęciewłasnejosoby(względniestaływizeruneksiebie)
tosamoświadomość,czylizdolnośćdokoncentracjiuwaginasobie,
domonitorowaniawłasnychmyśliiuczuć,atakżesamoregulacja,
czylidostrajaniewłasnegozachowaniadostandardówwewnętrznych
bądźoczekiwańinnychludzi(Łukaszewski2000,s.67–92).Stąd
pogląd,żeczłowiekstarszyoceniasiebie,swojewłaściwości
imożliwości,byosiągnąćokreślonycel,przezpryzmatwłasnych
potrzeblubspełnieniawymagańotoczenia.Jegosamoocena
dokonujesięprzezporównaniesiebiezistniejącymiakceptowanym
przezotoczeniewzorcem.
Modelpomyślnegostarzeniasię(opisanywpodrozdziale
Pomyślnestarzeniesię),spopularyzowanyprzezPaulaBaltesa
(1984),odnosisiędofizycznego,psychicznegoispołecznego
dobrostanuczłowiekawstarszymwieku.TeoriętęP.Baltes
wspiera,charakteryzującsiedemcechwpływającychnarozwój
człowieka:
rozwójodbywasięprzezcałeżycie;
rozwójjestwielowymiarowy;
rozwójjestplastyczny;
rozwójmożnaokreślićzarównojakozysk,jakistratę;
zdolnośćdozmianjestprocesemtrwającymcałeżycie;
istniejezwiązekmiędzyindywidualnymrozwojemazmianami
społecznymiikulturowymi;
bilansmiędzyzyskamiistratamipogarszasięwrazzwiekiem
