Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DANYSZANTONI
ProfesorDanyszzdecydowanieopowiadałsięzaumiejętnościamipraktycz-
nymi,jakiewtokustudiówpowinnizdobyćprzyszlinauczyciele.Byłzdania,iż
dobraznajomośćdydaktykitoniewszystko.Jegozdaniemnależałosięskupić
takżenawiedzyzzakresupedagogiki,psychologii,napołączeniujejzumie-
jętnościamipraktycznymiwszkołach.Byłgorącymzwolennikiemutworzenia
przyuniwersytetachszkółćwiczeń,dziękiktórymstudencimoglibysprawdzić
własnąwiedzę.Uważał,żewzakresieprzygotowaniapraktycznegoprzyszłych
nauczycielipowinnywspółdziałaćzuniwersytetemwładzeszkolne.Twierdził,
żekształceniaiwychowaniamłodzieżymożnabyłonauczyćsięwyłącznieprzez
uczenierzeczywistychuczniówwprawdziwejszkole.
PraceAntoniegoDanyszasytuująsięnapograniczupedagogikiihistorii
wychowania,aosadzonesąwtradycjiherbartowskiej.Profesorauznajesięza
najbardziejznanegoizasłużonegodlaugruntowaniaorazpopularyzacjiher-
bartyzmuwpolskiejpedagogice.JakopierwszywPolsceużyłnazwyteleologia
pedagogicznanaoznaczeniedziałupedagogikiogólnej,dotyczącegocelówwy-
chowania.Nieocenionywkładwniósłwrozwójhistoriiwychowania.Opracował
poglądystarożytnychmyślicieli,takichjakArystotelesczyPseudo-Plutarch.Co
tyczysiępolskichpedagogów,interesowałsięSzymonemMarycjuszem(A.Da-
nysz,Mariciusjakopedagog,Lwów1905)iErazmemGlicznerem(A.Danysz,
ErazmGlicznerjakopedagog.Studiumnadpierwsząpedagogikąpolską,Poznań
1912).PrzybliżyłontakżedziałalnośćJanaAmosaKomeńskiego(A.Danysz,Jan
AmosKomeński.PrzyczynekdojegodziałalnościwPolsce,Poznań1898).Opra-
cowałwieleinnychzagadnieńdotyczącychhistoriiszkolnictwapolskiegoijego
osiągnięć.Napisałponad60praczpedagogikiogólnej,literaturystarożytnej,
językapolskiegoorazdziejówwychowaniawPolsce.Dojegonajważniejszych
praczaliczyćmożnatakiedzieła,jak:Owychowaniu(Lwów1903),Okształceniu
(Lwów1918)czyStudiazdziejówwychowaniawPolsce(Kraków1921).Wswym
dzieleOkształceniupisał:
Wiedzajestzdobycząwiekóworazpokoleńijakotakąwspólnąwłasnościąkulturalną,
którąutrzymywać,tj.przelewaćnadorastającepokolenie,jestobowiązkiemtakcałego
społeczeństwa,jakkażdejjednostki.(ł)Alezyskiwaniewiedzywychowujezarazem.
Wiedzanicnatymnietraci,żesięjąwyzyskujewwychowawczychcelach.(ł)Jeśli
ktośsiliłsiędawaćwiedzęwyłączniejakopostulatkulturalny,niemożeprzeznaukęnie
wychowywać4.
PracenaukoweAntoniegoDanyszamożnapodzielićnatrzygrupy:prace
zzakresupedagogiki,historiiwychowaniaorazfilologiipolskiejiklasycznej.Do
pierwszejgrupypracnaukowychzaliczasięrozprawypoświęconezagadnieniom
4A.Danysz,Okształceniu,Lwów1918,s.12.
–89–
