Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
problematyczne.Niektóresąirytującopowściągliwewobeckwestii
opalącymznaczeniu.Żebywymienićtylkokilkaprzykładów:
BetrachtungenzumWeltkriegewydanew1919rokuprzezbyłego
niemieckiegokanclerzaTheobaldavonBethmannaHollweganie
mająpraktycznienicdopowiedzenianatematdziałań
podejmowanychprzezniegolubprzezjegokolegówwczasie
kryzysulipcowego1914roku;wspomnieniarosyjskiegoministra
sprawzagranicznychSiergiejaSazonowasąpełnewerwy,nadęte,
odczasudoczasuprzekłamaneinieprzekazująwogóleżadnych
informacjinatematjegowłasnejroliwkluczowychwydarzeniach;
dziesięciotomowewspomnieniafrancuskiegoprezydentaRaymonda
Poincarégozokresusprawowaniaprzezniegowładzysąraczej
propagandoweniżodkrywcze–istniejąrażącerozbieżnościmiędzy
jego„wspomnieniami”zwydarzeńwczasiekryzysulipcowego
iczynionyminabieżącozapiskamiwjegoniepublikowanym
dzienniku[8].Utrzymanewmiłymtoniewspomnieniabrytyjskiego
ministrasprawzagranicznychsirEdwardaGreyatylkopobieżnie
poruszajądelikatnąkwestięzobowiązań,jakiezłożyłonwobec
państwEntentyprzedsierpniem1914roku,orazroli,jaką
tezobowiązaniaodegraływjegopostępowaniuwczasiekryzysu[9].
KiedypodkonieclatdwudziestychXXwiekuamerykańska
historyczkaBernadotteEverlySchmittzUniwersytetu
ChicagowskiegopodróżowałazlistamipolecającymipoEuropie,
przeprowadzającwywiadyzbyłymipolitykami,którzyodegrali
jakąśrolęwwydarzeniach1914roku,ujejrozmówcówuderzył
jąnajwyraźniejcałkowitybrakwątpliwościwodniesieniudoich
własnegopostępowania.(JedynymwyjątkiembyłtuGrey,który
„spontanicznienapomknął”,żepopełniłbłądtaktyczny,usiłując
wczasiekryzysulipcowegonegocjowaćzWiedniem
zapośrednictwemBerlina.Tenbłąd,októrymmówił,miałjednak
podrzędneznaczenie,zaśjegokomentarzodzwierciedlałraczej
specyficznieangielskistyliściemandaryńskiegopomniejszania
własnychzasługniżautentyczneprzyznaniesię
doodpowiedzialności)[10].Byłyrównieżproblemyzpamięcią.
SchmittwytropiłamiędzyinnymiPiotraBarka,byłegorosyjskiego
