Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
opowieśćnawielesposobów.Oznacza,żeserbskiespołeczeństwo
pozostałoniezwyklejednorodnepodwzględemsocjoekonomicznym
ikulturalnym.Związkiłącząceżyciewmieścieztradycyjnym
sposobemżyciakulturychłopskiej,wktórejkluczowąrolęodgrywał
przekazustnyzeswymipotężnymimitami,nigdyniezostały
zerwane.NawetBelgrad–gdzieodsetekumiejącychczytaćipisać
wynosiłw1900rokuzaledwie21procent–pozostałmiastem
przybyszówzewsi,światem„chłopskichmieszczan”,który
pozostawałpodgłębokimwpływemkulturyistrukturrodowych
tradycyjnejspołecznościwiejskiej[76].Wtymśrodowiskurozwój
nowoczesnejświadomościodbieranoniejakoewolucjędawnego
sposoburozumieniaświata,leczraczejjakopowierzchowną
warstewkęnowoczesnychpostawledwieprzykrywającąsposób
bycia,którynadalpozostawałpodurokiemtradycyjnychprzekonań
iwartości[77].
Tobardzospecyficznepołączenieczynnikówekonomicznych
ikulturalnychpomagawyjaśnićkilkacechwyróżniającychSerbię
sprzedpierwszejwojnyświatowej.Wgospodarce,którastwarzała
takniewielemożliwościdlaambitnychiutalentowanychmłodych
mężczyzn,służbawwojskustanowiładlawieluszczytmarzeń.
Tozkoleipomagazrozumiećsłabośćwładzcywilnychwobliczu
wyzwańzestronydowództwawojskowego,cobędziemiało
kluczoweznaczeniewczasiekryzysu,któryspadnienaSerbięlatem
1914roku.Leczprawdąbyłorównieżto,żewalkapartyzancka
prowadzonaprzezoddziałynieregularne,któraodegrałaczołową
rolęwwywalczeniuniepodległościprzezSerbię,zawdzięczałaswą
trwałośćkulturzechłopskiej,którapozostałanieufnawobecarmii
regularnej.Rządowizmuszonemuzmagaćsięzcorazbardziej
aroganckąkulturąwojskowąorazpozbawionemuorganicznych
powiązańzdużąizamożnąklasąwykształconą,którastanowiła
podporęinnychXIX-wiecznychsystemówparlamentarnych,
nacjonalizmjawiłsięjakonajpotężniejszenarzędziepolityczneisiła
kulturalna.Niemalpowszechnyentuzjazmdlaprzyłączania
domacierzykolejnychziemzamieszkiwanychprzezSerbów
wynikałnietylkoznamiętnościopartychnamitach
