Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
napoluwalkibyłyprzeciwstawiane„porażkomaustriackiej
dyplomacji”[112].
Dlawielumieszkańcówziem,którezostałyzdobyteprzez
Belgrad,nastanieserbskichrządówoznaczałojednak
prześladowaniaiucisk.Wolnośćzrzeszaniasię,wolność
zgromadzeńiwolnośćsłowa,któregwarantowałaserbska
konstytucjaz1903roku(artykuły24,25i22),nieobowiązywały
natychnowychterytoriach.Podobniebyłozartykułem13,który
znosiłkaręśmiercizaprzestępstwapolityczne.Ludność
zamieszkującateterenyzostałarównieżpozbawionaczynnego
ibiernegoprawawyborczego.Innymisłowy,zdobyteziemie
najakiśczasprzyjęłycharakterkolonii.Rządtłumaczyłtedecyzje
wtakisposób,iżpoziomrozwojukulturalnegonanowychterenach
byłtakniski,żeprzyznanieimpełnychprawiswobódmogło
zagrozićstabilnościkraju.Wrzeczywistościchodziłojednakoto,
abyniedopuścićnie-Serbów,którzystanowiliwiększośćwwielu
regionach,doudziałuwkrajowejpolityce.Gazetyopozycyjne,takie
jak„RadičkeNovine”czy„Pravda”,szybkozauważyły,że„nowi
Serbowie”wrzeczywistościmieliwięcejprawpolitycznychpod
panowaniemtureckimniżpodrządamiserbskiejadministracji[113].
Zestronyserbskiejbyłatowojnadwojakiegorodzaju,toczonanie
tylkoprzezoddziałyregularnejarmii,leczrównież–takjak
toczęstobyłowprzeszłości–przezgrupyczetników,komitów
iinnychbojownikówdziałającychnawłasnąrękę.Panująca
nanowozdobytychobszarachzmowamiędzyoficjalnymiwładzami
inieformalnymigrupamizbrojnymimiałanierzadkoprzerażające
konsekwencje.Dochodziłodowieluprzypadkówsamowolnego
burzeniatureckichbudynków,takichjakszkoły,łaźnieczymeczety.
Brytyjscykonsulowiezdołaliwparuprzypadkachograniczyćskalę
zniszczeń,przekonująclokalnychserbskichkomendantów
wojskowych,żetenczytamtenbudynekpochodziłzczasówcarstwa
StefanaDuszana,azatemstanowiłczęśćserbskiegodziedzictwa
narodowego.Tenforteludałsięmiędzyinnymiwprzypadku
pięknegoXVI-wiecznegotureckiegomostuwmacedońskimSkopje
(Üsküb)[114].
