Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wpaździernikuilistopadzie1913rokubrytyjscywicekonsulowie
wSkopjeiManastirze(Bitola)pisaliwswoichraportach
osystematycznymzastraszaniu,samowolnycharesztowaniach,
pobiciach,gwałtach,paleniuwiosekimasakrachludności
dokonywanychprzezSerbównaanektowanychobszarach[115].„Jest
jużażnadtooczywiste–pisałwicekonsulGreigzManastiru
–żemuzułmanieznajdującysiępodwładząSerbówniemogą
spodziewaćsięniczegoinnegoniżregularnemasakry,niechybny
wyzyskiostatecznaruina”.Jedenaściednipóźniejprzesłałkolejny
raport,wktórymostrzegał,że„bułgarskiej,azwłaszcza
muzułmańskiejludnościzamieszkałejwgminachPrilep,Kiczewo
iKruszewogroziniebezpieczeństwoeksterminacjizpowodubardzo
częstychibarbarzyńskichmasakrorazgrabieżydokonywanych
przezserbskiebandy”[116].Podkoniectegomiesiąca„grabieże,
mordyorazinnegorodzajuaktyprzemocydokonywaneprzezbandy
serbskichkomitóworazosobybędąceznimiwkonszachtach”
sprawiły,żezapanowałatamniemalcałkowitaanarchia[117].Jak
donosiłwicekonsulwgrudniu1913roku,Albańczycyorazinni
muzułmanie,jakrównieżBułgarzy,WołosiiŻydzipoważnie
obawialisięperspektywyznalezieniasiępodrządami„państwabez
grosza”,którenajwyraźniejmiałozamiar„wydrenowaćkażdą
społecznośćzichśrodkówdożyciawstopniunieznanymnawet
wnajczarniejszychdniachpanowania
tureckiego”[118].Wpodobnymtoniebrytyjskiwicekonsulopisywał
sytuacjęwmieścieBitolależącymnapołudniuprzygranicy
zGrecją.Donosiłon,żedawniurzędnicywładzmiejskichzostali
tamzastąpieniprzezskorumpowanąbandę„byłychserbskich
propagandzistów”,którymprzewodzili„(1)byłyfryzjer,szpieg
iagentserbski[...]oraz(2)lokalnyserbomanonieznanejprofesji,
zwanyMaksymem”.JakpisałwpodsumowaniuGreig:„Nicnie
możebyćkorzystniejszegodlawrogówSerbiiniżrządyterroru
ustanowioneprzeztęklikę”[119].
To,cobyłonajbardziejinteresującewzwiązkuztymiraportami,
tonieichniepokojącatreść,alefakt,żezostałyoneprzyjętebardzo
sceptycznieprzezposłabrytyjskiegoCrackanthorpe’a,człowieka
